Yevgeny Prigozhin - người đứng đầu Tập đoàn quân sự tư nhân Wagner.

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, cái tên Wagner bắt đầu được nhắc đến nhiều hơn. Thế nhưng, có lẽ từ khi lãnh đạo của Wagner là Yevgeny Prigozhin kéo quân về T.P Rostov-on-Don và Voronezh, tiến về Moscow, tạo ra một cuộc binh biến lớn thì tên của Prigozhin được các phương tiện truyền thông đặc biệt chú ý.

Prigozhin năm nay 62 tuổi, sinh ra ở St. Petersburg, cùng quê với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Prigozhin chỉ thừa nhận vai trò lãnh đạo Wagner vào cuối năm ngoái và thực chất Wagner bắt đầu hoạt động ở Ukraine từ năm 2014, khi những tay súng mặc quân phục không phù hiệu đến miền Đông Ukraine để hỗ trợ lực lượng ủng hộ Nga, giúp Moscow sáp nhập bán đảo Crimea. Không chỉ hoạt động ở Ukraine, Wagner còn có mặt ở châu Phi, nơi một số quốc gia hợp tác với lực lượng này để lấp vào lỗ hổng an ninh hoặc hỗ trợ chính quyền.

Theo nhiều nguồn tin, Yevgeny Prigozhin đi lên từ nghề bán xúc xích, từng điều hành một công ty cung cấp thực phẩm, với các hợp đồng cung cấp cho Điện Kremlin, vì thế người đàn ông này còn được gọi là “đầu bếp của Tổng thống Putin”.

Prigozhin bị FBI truy nã vì "Âm mưu lừa gạt Mỹ". Cơ quan thực thi pháp luật Liên bang Mỹ đang treo thưởng 250.000 USD cho bất kỳ ai cung cấp thông tin giúp bắt được Prigozhin. Ông trùm này bị Mỹ cáo buộc đóng vai trò giám sát những hoạt động can thiệp chính trị và bầu cử của Cơ quan nghiên cứu Internet có trụ sở tại St. Petersburg từ năm 2014 - 2018. FBI cáo buộc cơ quan mà Prigozhin là người tài trợ đã can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Wagner là một phần quan trọng trong chiến lược của Nga ở Ukraine, khi lực lượng này được sử dụng để giành quyền kiểm soát và trấn giữ các thành phố như Bakhmut hay Soledar. Lực lượng lên tới 30.000 quân của Wagner chủ yếu là tù nhân tự nguyện tham gia chiến đấu để được hưởng khoan hồng và các khoản ưu đãi khác. Đây chính là lực lượng thiện chiến, góp phần giúp Nga chiếm đóng các vị trí quan trọng trên chiến trường. Thế nhưng, trước khi Prigozhin gây bạo loạn, ông đã nhiều lần công khai thể hiện quan điểm đối ngược với các lãnh đạo quân đội Nga, đồng thời từ chối ký hợp đồng hợp tác với Bộ Quốc phòng Nga.

Lời qua tiếng lại, biến cố xảy ra khi ngày 23-6 Prigozhin cáo buộc lực lượng Nga đã không kích trại dã chiến của Wagner ở miền Đông Ukraine. Cuối ngày hôm đó, Prigozhin đưa ra những phát biểu ghi âm có vẻ kêu gọi nổi dậy chống lãnh đạo quân đội Nga, nhưng thể hiện mơ hồ trong việc nêu ra kế hoạch của mình. Thế rồi, khi mâu thuẫn không được giải quyết, Prigozhin đem quân hướng về Moscow và cuộc hành quân chỉ bị chặn đứng sau khi Tổng thống Belarus - Alexander Lukashenko đứng ra làm trung gian hoà giải đểPrigozhin sẽ không bị truy tố hình sự vì cuộc nổi dậy có vũ trang, còn lực lượng Wagner sẽ di chuyển đến Belarus.

Theo thông tin mới nhất, Prigozhin cùng khoảng 8.000 quân đã được bố trí ở một doanh trại ở Belarus, gần biên giới với Ba Lan. Giờ mới đến lúc Ba Lan và các nước có đường biên giới với Belarus phải lo khi lực lượng này đã không còn chiến đấu cho Nga thì họ có thể có làm những điều khó lường.

Nam Long