Giống như Li-bi, Y-ê-men là một nước tập hợp các bộ tộc và cộng đồng với những lợi ích khác nhau. Chính sự đa dạng này đã khiến Y-ê-men trải qua nhiều cuộc xung đột khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng.

Theo nhận định của giới phân tích, Mỹ lo ngại tình hình bất ổn tại Y-ê-men sẽ tạo cơ hội cho mạng lưới khủng bố quốc tế An Kê-đa. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Rô-bớt Gết cho rằng, phần lớn lực lượng An Kê-đa ở bán đảo Ả-rập đang đóng tại Y-ê-men, quê hương của trùm khủng bố Ô-sa-ma Bin La-đen và bất ổn ở nước này sẽ gây trở ngại cho cuộc chiến chống khủng bố trên bán đảo Ả-rập, nơi được xem là có tổ chức An Kê-đa nguy hiểm nhất. Trong hơn 30 năm cầm quyền của Tổng thống Xa-lê, với nền kinh tế phụ thuộc vào việc xuất khẩu dầu mỏ, Y-ê-men là quốc gia có mức thu nhập bình quân đầu người ở mức trung bình và là nước nghèo nhất trong 7 quốc gia nằm trên bán đảo Ả-rập. Tình trạng phân hóa giàu nghèo ở mức cao với một nửa dân số trong 23 triệu người có thu nhập dưới 2 USD/ngày. Tỷ lệ thất nghiệp từ nhiều năm trở lại đây luôn ở mức trên 30%. Không tự chủ được lương thực, Y-ê-men nằm trong số 20 quốc gia hàng đầu thế giới phải nhập khẩu lúa mì. Đặc biệt, vấn nạn tham nhũng trong chính quyền qua nhiều năm không được khắc phục. Những tồn tại này cùng với tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế, giá cả lương thực không ngừng tăng và sự bất bình lan rộng trước khả năng hiến pháp sửa đổi nhằm cho phép Tổng thống Xa-lê được nắm quyền trọn đời đã góp phần tạo ra phong trào biểu tình chống chính quyền diễn ra tại thủ đô Xa-na và sau đó lan ra các thành phố khác.

Bất chấp mọi sức ép, kể cả việc “quay súng” của các quan chức dưới quyền hay lời kêu gọi từ chức của Tổng thống Mỹ, một đồng minh quan trọng của Y-ê-men, Tổng thống Xa-lê đã thể hiện sự cứng rắn nhất định. Tổng thống Xa-lê đã cảnh báo nguy cơ một cuộc đảo chính có thể châm ngòi cho nội chiến tại Y-ê-men sau khi nổ ra đụng độ giữa một số đơn vị quân đội ủng hộ phe đối lập với lực lượng Vệ binh cộng hòa ủng hộ Tổng thống. Ngoài ra, lực lượng Vệ binh cộng hòa, được xem là lực lượng tinh nhuệ nhất của Y-ê-men do một trong số các con trai của ông chỉ huy và lực lượng An ninh thủ đô vẫn do một người cháu của vị tổng thống này nắm giữ.

Từ tình hình thực tế tại Y-ê-men, có thể nhận thấy, với sự cứng rắn của Tổng thống Xa-lê, khó có thể đoán định các diễn biến cụ thể sẽ xảy ra tại quốc gia này. Thế nhưng, điều dễ dàng nhận thấy sự bất ổn sẽ diễn ra lâu dài trên đất nước cho dù Tổng thống Xa-lê có từ chức hay không. Bởi thực tế, Tổng thống Xa-lê không chịu rời bỏ quyền lực, các bên không đạt được thỏa thuận, Y-ê-men sẽ tiếp tục chìm trong vòng xoáy bạo lực. Ngược lại, nếu Tổng thống Xa-lê từ chức trước sức ép trong nước và quốc tế ngày càng lớn, Y-ê-men cũng sẽ tiếp tục bất ổn vì lần đầu tiên xuất hiện khoảng trống quyền lực trong vòng hơn 30 năm trở lại đây. Khi khoảng trống quyền lực ấy có thể tồn tại lâu dài, gián tiếp thúc đẩy các phong trào ly khai, khủng bố từ lâu vẫn hoạt động âm thầm ở Y-ê-men và quốc gia này sẽ phải đối mặt với nguy cơ bất ổn khủng hoảng kéo dài.

Đình Anh