Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland phát biểu trong cuộc họp báo tại Washington cho biết "những nỗ lực gây chia rẽ và chế ngự, kết thúc bằng tranh chấp giữa các bên, sẽ không đi đến kết quả nào". "Điều chúng tôi lo lắng bây giờ là căng thẳng đang leo thang giữa các nước trong khu vực, chúng tôi mong muốn các nước sẽ đạt được thỏa thuận đáp ứng được đòi hỏi của các bên", AFP dẫn lời bà Nuland nói. Người phát ngôn cho biết Mỹ mong muốn thúc đẩy Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) trở thành cơ chế chính thức để giải quyết xung đột và ngăn chặn những tính toán sai lầm trong vùng biển mà gần một nửa tàu thuyền của thế giới qua lại. Trước đó ngày 3/8, Bộ Ngoại giao Mỹ đã lên tiếng quan ngại tình hình căng thẳng ở Biển Đông khi Trung Quốc thành lập "thành phố Tam Sa" và cho quân đồn trú ở đây. Tại hội nghị của ASEAN và các nước đối tác diễn ra tháng trước tại Campuchia, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã kêu gọi Trung Quốc và các nước ASEAN "hợp tác để xây dựng bộ quy tắc chung và sớm thông qua bộ quy tắc này trong năm nay", bà Nuland cho hay. Người phát ngôn Mỹ đưa ra lời phản đối trên sau khi hãng thông tấn chính thức của Trung Quốc Xinhua phủ nhận Bắc Kinh gây chia rẽ ở Đông Nam Á và quay sang chỉ trích "một số nước phương tây" mới chính là nguyên nhân gây chia rẽ vì lợi ích của các nước này ở Biển Đông. Ông Carlyle Thayer, chuyên gia về ASEAN và Biển Đông thuộc Học viện Quốc phòng Australia, nói rằng sẽ là sai lầm nếu coi tranh chấp lãnh thổ lâu dài trên Biển Đông giữa Trung Quốc với các nước khác là hệ quả của các chính sách của Trung Quốc. "Tôi nghĩ đổ lỗi cả cho Mỹ, hoặc cho rằng Mỹ là kẻ châm ngòi đều là sai", Thayer nói trên VOA. "Những tranh chấp này đã tồn tại từ lâu trước khi Mỹ chuyển trọng tâm chiến lược". Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì đang có chuyến thăm đến ba nước Indonesia, Malaysia và Brunei. Biển Đông là một trong các vấn đề được thảo luận và thu hút sự chú ý trong các chuyến công du này. Chuyến công du của ông Dương diễn ra không lâu sau Hội nghị ngoại trưởng ASEAN tại Campuchia, nơi các nước Hiệp hội đã không ra được thông cáo chung do bất đồng giữa các thành viên về cách tiếp cận tranh chấp Biển Đông. Báo chí Trung Quốc dẫn lời các chuyên gia chiến lược nước này bác bỏ những quan ngại từ Philippines cho rằng mục đích chuyến đi của ông Dương là để chia rẽ các nước ASEAN. Trung Quốc cùng các nước Đông Nam Á là Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei có tuyên bố chủ quyền chồng lấn trên Biển Đông. Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố chuyển trọng tâm chiến lược mới của Mỹ sang châu Á. Mỹ cũng quyết định tăng cường sự hiện diện quân sự ở đây và sẽ chuyển 60% lực lượng hải quân đến châu Á năm 2020. Trong chuyến thăm Việt Nam năm 2010, Ngoại trưởng Mỹ Clinton từng phát biểu Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông. Minh Anh (TH)