Ác-hen-ti-na đã chính thức đưa vấn đề phản đối Anh khai thác dầu tại vùng biển Man-vi-nát lên LHQ. Trước đó, Bu-ê-nốt Ai-rét đã ra tuyên bố cấm tàu bè qua lại vùng biển Man-vi-nát sau khi dàn khoan Ocean Guardian của Anh được phát hiện đã bắt đầu hoạt động cách quần đảo này khoảng 96km về phía bắc. Đồng thời tố cáo Anh liên tục từ chối đàm phán để tìm ra một giải pháp công bằng, hòa bình và lâu dài cho cuộc tranh chấp chủ quyền đối với vùng lãnh hải tại Nam Đại Tây Dương theo các nghị quyết của Liên hợp quốc.

Man-vi-nát được Anh đặt tên là Phoóc-len rộng khoảng 11.400km2, chỉ có vài ngàn dân sinh sống. Anh xem quần đảo Phoóc-len, là phần lãnh thổ hải ngoại và điều này chưa từng được Ác-hen-ti-na chấp nhận. Được người Tây Ban Nha khám phá năm 1520, Man-vi-nát nằm cách bờ biển Ác-hen-ti-na 480km, hoàn toàn không có người định cư trước khi Ác-hen-ti-na đến đây năm 1820. Năm 1833, đế quốc Anh xâm chiếm quần đảo nhưng Ác-hen-ti-na chưa một lần tuyên bố từ bỏ chủ quyền quần đảo này. Trong Chiến tranh thế giới thứ I, giữa hai bên từng xảy ra hải chiến dữ dội. Tháng 4-1982, Ác-hen-ti-na đưa quân đội đến để tái xác lập chủ quyền với Man-vi-nát nhưng rốt cuộc phải trở về trong thất bại sau 2 tháng bị quân Anh đánh trả, khiến hơn 900 binh sĩ thiệt mạng, chủ yếu là của Ác-hen-ti-na.

Cuộc chiến năm 1982 tưởng đã rơi vào lãng quên, hai bên đã tìm được phương cách và khuôn khổ chung sống với tình trạng vấn đề chủ quyền chưa được giải quyết dứt điểm, nhưng thực tế hiện nay là ngược lại. Gần 28 năm sau cuộc chiến giữa Ác-hen-ti-na và Anh, vấn đề chủ quyền quần đảo Man-vi-nát lại trở nên nóng bỏng hơn lúc nào hết bởi cả hai bên đều nhận ra lợi ích thiết thực mới. Tiềm năng về dầu mỏ với trữ lượng lớn ở đây đã không chỉ khơi lại quá khứ mà còn có thể phủ màu ảm đạm đến cả tương lai của mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương giữa hai nước.

Theo đánh giá của các chuyên gia địa chất, hải vực của quần đảo Man-vi-nát ẩn chứa hơn 60 tỷ thùng dầu mỏ. Do đó, nguồn lợi kinh tế kếch xù này đang đóng vai trò rất quan trọng... Chỉ riêng điều đó thôi cũng đã đủ để Ác-hen-ti-na không thể chấp nhận việc người Anh tìm kiếm dầu mỏ tại đây nếu muốn duy trì quan điểm về chủ quyền với quần đảo.

Cuộc tranh chấp biển đảo trên Đại Tây Dương khiến quan hệ Anh - Ác-hen-ti-na trở nên căng thẳng, nhưng các quan chức hai nước vẫn muốn xoa dịu tình hình. Lãnh đạo 32 quốc gia Mỹ La-tinh cũng ra tuyên bố kêu gọi Bu-ê-nốt Ai-rét và Luân Đôn nối lại đàm phán nhằm tìm một giải pháp công bằng, hòa bình để giải quyết dứt điểm tranh chấp này. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng ủng hộ hai bên liên quan tiến hành thương lượng...

Câu chuyện chủ quyền Man-vi-nát chưa thể sớm có hồi kết và cuộc tranh chấp giữa Anh và Ác-hen-ti-na về quần đảo này đang là mối đe dọa lớn đến sự ổn định và phát triển của không chỉ quần đảo Man-vi-nát mà còn cả một tuyến hàng hải quan trọng trên Đại Tây Dương.

ĐÌNH ANH