Ngày 22-7, Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã có các cuộc họp riêng rẽ với Ô-xtrây-li-a, Nhật Bản, Trung Quốc, Niu-di-lân, Ca-na-đa.

Phát biểu tại cuộc họp giữa các nước ASEAN và Trung Quốc, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Gia Khiêm nhấn mạnh: Quan hệ với Trung Quốc là một trong những mối quan hệ đối thoại năng động và toàn diện nhất của ASEAN.

Kể từ hội nghị tháng 7-2009, quan hệ này ngày càng thực chất, hiệu quả thông qua việc thực hiện Chương trình hành động triển khai tuyên bố chung về quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc vì hòa bình, thịnh vượng.

Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm cũng khẳng định, ASEAN và Trung Quốc chia sẻ lợi ích thiết tha và nguyện vọng to lớn cho việc đảm bảo khu vực hòa bình, thịnh vượng ở Đông Á. Do đó, hai bên cần hợp tác chặt chẽ với nhau để giải quyết các vấn đề khu vực. ASEAN và các nước đối tác, đối thoại sẽ nỗ lực mở rộng hợp tác, làm sâu sắc thêm quan hệ, qua đó tăng cường và củng cố vị trí trung tâm của ASEAN trong hợp tác khu vực, đồng thời tiếp tục nâng cao vị thế của ASEAN trong cộng đồng quốc tế. Đó là nội dung các phiên họp ngày 22-7 giữa Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với các nước đối tác, đối thoại gồm Ô-xtrây-li-a, Nhật Bản, Trung Quốc, Niu-di-lân, Ca-na-đa, Ấn Độ, EU, Nga, Hàn Quốc, Mỹ.

Trong các cuộc họp riêng rẽ với từng nước đối tác, đối thoại, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN khẳng định sẽ tiếp tục tiếp tục hợp tác và nhận được hỗ trợ của các Bên Đối thoại trong tiến trình xây dựng Cộng đồng, thu hẹp khoảng cách phát triển, tăng cường kết nối trong ASEAN và hợp tác giữa ASEAN với các đối tác nhằm thúc đẩy kết nối khu vực Đông Á và kết nối rộng lớn hơn trong tương lai, phát triển nguồn nhân lực,và nâng cao khả năng của khu vực nhằm đối phó với các thách thức toàn cầu.

Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN cũng cám ơn các Bên Đối thoại đã ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong các khuôn khổ hợp tác khu vực hiện tại cũng như trong cấu trúc khu vực đang định hình.

Về những kết quả cụ thể, lần này, ASEAN và Niu-di-lân đã chuẩn bị được một Tuyên bố chung cũng như một chương trình hành động mới giai đoạn sau 2010. Các Bộ trưởng đã thông qua về mặt nguyên tắc 2 văn kiện trên và dự kiến sẽ chính thức công bố vào dịp tháng 10 nhân kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ASEAN-Niu di-lân, đặt ra một định hướng mới cho quan hệ hai bên.

Tại cuộc họp giữa Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với Trung Quốc, các Bộ trưởng đã chia sẻ lợi ích thiết tha và nguyện vọng to lớn cho việc đảm bảo khu vực hòa bình, thịnh vượng ở Đông Á. Các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đánh giá cao sự hỗ trợ liên tục, to lớn của Trung Quốc dành cho các nỗ lực tăng cường liên kết khu vực và tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Với đối tác Nhật Bản, đã đánh giá Nhật Bản ủng hộ những sáng kiến của ASEAN, đặc biệt là sáng kiến thúc đẩy liên kết xây dựng Cộng đồng. Tại Hội nghị lần này, ngài Bộ trưởng Nhật bản cũng chính thức thông báo Nhật Bản sẽ tổ chức Hội nghị quốc tế về ứng phó với thảm họa toàn cầu tổ chức vào tháng 8 tới và Nhật Bản mong muốn nhận được sự tham gia và ủng hộ tích cực của các quốc gia ASEAN.

Với Nga, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và Nga đã tập trung thảo luận các nội dung cụ thể cho cuộc họp cấp cao Nga-ASEAN lần thứ 2 vào tháng 10 năm nay.

Với Mỹ, hai bên đã có cuộc họp cấp cao đầu tiên vào tháng 11 năm ngoái và các nhà lãnh đạo hai bên quyết định sẽ tổ chức một phiên họp cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ 2 trong năm 2010. Dịp này, hai bên đã kiểm điểm những gì đạt được và xây dựng những định hướng quan trọng cho hợp tác ASEAN-Mỹ trong thời gian tới. Hai bên nhất trí thành lập một nhóm các nhà lãnh đạo cấp cao ASEAN-Mỹ để giải quyết những khuyến nghị, chính sách, chương trình hành động.

Phát biểu tại cuộc họp giữa ASEAN và Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ, Hi-la-ri Clin-tơn nói: “Băng Hoa Kỳ cam kết trở thành một đối tác năng động của ASEAN. Mối quan hệ của chúng ta dựa trên lợi ích chung và chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ cho các nước ASEAN để ngày càng thịnh vượng. Với khoảng 600 triệu dân trong khu vực ASEAN, Hoa Kỳ nhìn thấy ở đây một thị trường xuất khẩu rộng lớn. Chúng tôi hy vọng, quan hệ giữa ASEAN và Hoa Kỳ ngày càng thực chất và hiệu quả”.

Trong cuộc họp ASEAN-EU, Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã chấp thuận việc EU sẽ tham gia ký và trở thành thành viên chính thức của Hiệp ước thân thiện và hợp tác Đông Nam Á, gọi tắt và TAC, coi đây như bộ quy tắc ứng xử bảo đảm hòa bình, ổn định và phát triển ở Đông Nam Á cũng như châu Á-Thái Bình Dương.

THANH LÂM