Chuyến công du đầu tiên đến Ga-na, châu Phi của Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma trên cương vị người đứng đầu Nhà Trắng, nó đánh dấu mốc mới trong quan hệ giữa Oa-sinh-tơn và châu Phi. Chuyến thăm diễn ra sau khi các nước G8 cam kết chi hơn 20 tỷ USD để hỗ chương trình lương thực và xóa đói cho các nước châu Phi, dường như tiếp thêm hy vọng của hàng triệu người ở lục địa này. Trong chuyến viếng thăm vừa qua, Tổng thống Mỹ đã thảo luận với nhà lãnh đạo Ga-na về điều hành chính phủ.

Cho dù cả khi ông Ô-ba-ma bày tỏ sự thấu hiểu những khó khăn của châu Phi, thì vấn đề cũng không dễ dàng giải quyết được. Bối cảnh kinh tế thay đổi, khiến những chương trình do Mỹ tài trợ tại đây về hỗ trợ y tế cho người nhiễm HIV/AIDS đang gặp nhiều thách thức, bên cạnh đó là tình trạng nạn tham nhũng tràn lan.

Trong chuyến công du đầu tiên đến châu Phi, Tổng thống Mỹ gốc Phi đầu tiên đã tránh không đến Kê-ni-a, quê cha của ông mà chọn Ga-na, một đất nước, ngoài thành tích tổ chức tốt các cuộc bầu cử, còn có ý nghĩa quan trọng đối với Mỹ theo cách khác. Sở dĩ Ga-na được chọn làm điểm đến đầu tiên của Tổng thống Ô-ba-ma, vì đây là đất nước châu Phi đầu tiên giành được độc lập dưới thời thuộc địa. Mặc dù ít quan trọng hơn Ni-giê-ni-a hay Nam Phi, song đất nước này lại được xem là nơi đến của nhiều người Mỹ gốc Phi trên hành trình về “quê nhà”.

Tuy nhiên, lý do sâu xa hơn chính là việc Ga-na có sở hữu một số mỏ dầu, đây là nguồn năng lượng mà nền kinh tế Mỹ đang phụ thuộc rất nhiều. Là quốc gia cung cấp dầu thô lớn thứ 4 của Mỹ ở vùng cận Xa-ha-ra, Ga-na còn có vị trí gần với Ni-giê-ri-a, một trong những nhà cung cấp dầu quan trọng nhất của Mỹ, nhưng lợi ích của Mỹ ở đây đang bị đe doạ tấn công. Vì vậy, Mỹ muốn tận dụng Ga-na để bảo đảm những lợi ích của họ ở khu vực, nhất là khi Trung Quốc và Nga đang để mắt tới “lục địa đen” này. Theo các chuyên gia kinh tế phân tích, đến năm 2015, khoảng 20% số dầu khai thác được ở châu Phi sẽ chảy về Mỹ. Thế nhưng, mọi chuyện không dễ dàng, bởi châu Phi cũng có sự lựa chọn. Thực tế, Mỹ phải đương đầu với cuộc chiến tranh và cuộc khủng hoảng kinh tế, vì thế, châu Phi không được nằm trong những ưu tiên của Nhà Trắng và ngân sách viện trợ của Mỹ ít có khả năng được định lượng lại. Cho dù Tổng thống Ô-ba-ma đang tạo được ấn tượng trong việc xây dựng mới quan hệ tích cực với châu Phi, nhưng còn nhiều thách thức phía trước khiến người ta hoài nghi việc ông Ô-ba-ma đề cao chính sách châu Phi là điều khó xảy ra. Đã đến lúc Mỹ cần có cam kết đầy đủ với châu Phi để đóng vai trò tích cực hơn tại lục địa đen đang thay đổi nhanh chóng này.

Tuấn Minh