Tôi không có ý định gây sốc, hay nói ngược khi cho rằng, chúng ta chỉ có thể chiến thắng “giặc” Covid-19 bằng vũ khí duy nhất, công thức duy nhất (1K), đó là khoa học.

Nói như thế, có nghĩa là công thức “5K + vắc-xin” mà Chính phủ đưa ra vẫn hoàn toàn đúng. 1K là cách để nhấn mạnh. Xét đến cùng, “5K+vacine” cũng chính là khoa học, tức 1K.

Cách đây 1 tháng, khi dịch bùng phát khiến T.P Hồ Chí Minh bắt đầu áp dụng các biện pháp cách ly; một số tỉnh, thành phố khác đã “chia sẻ” với T.P Hồ Chí Minh bằng cách tổ chức đón người địa phương mình trở về quê hương. Và ngay ở thời điểm đó, tôi đã viết một số bài báo cho rằng, cách “chia sẻ” đó rất dễ làm lây lan dịch bệnh ra cả nước, nếu không tổ chức một cách chặt chẽ. Và trên thực tế, trước dòng người “tháo chạy” ồ ạt khỏi T.P Hồ Chí Minh thì công tác tổ chức đã bộc lộ không ít bất cập. Kết quả, ngày 15-8, Báo Tuổi trẻ đưa tin, trong số 2.000 người Ninh Thuận trở về từ Đồng Nai thì có 400 người dương tính với virus SARS-CoV-2...

Rõ ràng, chúng ta đã không để ý đến bài học mà tỉnh Bắc Giang đã rút ra từ đợt bùng phát dịch tại tỉnh này trước đó. Khi dịch bệnh bùng phát, Bắc Giang đã tổ chức cách ly tại chỗ, không cho công nhân tại các khu công nghiệp trở về quê vì ý thức được rằng, điều đó sẽ khiến bệnh dịch lây lan sang các địa phương khác. “Bắc Giang vì cả nước, cả nước vì Bắc Giang” là khẩu hiệu địa phương này đề ra. Tuy nhiên, kinh nghiệm rất hay, tinh thần và cách làm khoa học của Bắc Giang đã không được các địa phương khác học tập.

Virus SARS-CoV-2 có rất nhiều biến chủng, rất nguy hiểm, nhưng nếu chúng ta đeo khẩu trang đúng cách, giữ đúng khoảng cách trên 2m nơi đông người thì rất khó lây nhiễm. Biết vậy, nhưng ở các chốt giao thông, các điểm tiêm vắc-xin ngừa Covid-19... vẫn có tình trạng chen lấn, dày đặc. Điểm tiêm ngừa Covid-19 đứng trước nguy cơ trở thành điểm lây nhiễm. Từ kinh nghiệm rút ra trong khâu tổ chức tiêm vắc-xin ở T.P Hồ Chí Minh, các nhà chuyên môn đã rút ra một số kinh nghiệm như: Tận dụng nhân lực y tế trong khu vực tư nhân, tận dụng không gian các trường học làm điểm tiêm; xếp lịch tiêm chủng hợp lý và hiệp đồng thời gian chặt chẽ, chính xác với người dân; vùng nông thôn có thể bố trí 3 xã/1 xe cấp cứu; các điểm tiêm chia thành ca kíp để có thể tiêm suốt ngày đêm nhằm bảo đảm giãn cách cho người dân... Nhưng đáng tiếc, còn nhiều địa phương không để ý đến những bài học này, việc tiêm chủng vẫn lặp lại những sai sót, bất cập mà TP Hồ Chí Minh và một số địa phương đã mắc phải.

Có rất nhiều loại vắc-xin mới được liệt kê trong thời dịch Covid-19, như vắc-xin “ý thức”, vắc-xin “trách nhiệm”, vắc-xin “lạc quan”... Trong đó, các nhà khoa học đã phân tích rất kỹ vai trò của vắc-xin “lạc quan”. Phần lớn các bệnh nhân Covid-19 có thể tự khỏi bệnh (khoảng 80%), đó là khi cơ thể con người sinh ra các loại kháng thể để đánh bại virus. Đó cũng là cơ sở khoa học để triển khai các giải pháp cách ly F0 tại nhà. Thế nhưng, con người chỉ có thể sản sinh ra các kháng thể kháng virus khi có sức khỏe tinh thần, đó là sự lạc quan. Thế nhưng, trên mạng xã hội lại có không ít người lan truyền những thông tin bi quan về tình hình dịch bệnh, khiến cho không ít người trầm cảm, mất niềm tin vào công cuộc chống dịch của đất nước. Họ không biết rằng, lan tỏa virus “bi quan” vào thời điểm này cũng gây hại không kém virus SARS-CoV-2.

Tất cả những bất cập, hạn chế trong công tác chống đại dịch Covid-19 có thể quy gọn vào một vấn đề, đó là chúng ta thiếu hoặc chưa có niềm tin mạnh mẽ vào khoa học, chưa quyết liệt và triệt để áp dụng các biện pháp khoa học vào công cuộc chống dịch. Việc một số người dân “kỳ thị” vắc-xin Vero Cell của Trung Quốc cho thấy sự cảm tính, thiếu tinh thần khoa học của một bộ phận người dân trong phòng, chống dịch. Cho đến nay, vắc-xin Vero Cell đã được tiêm cho hơn 800 triệu người thuộc gần 70 quốc gia trên thế giới, hiệu quả phòng dịch đã được chứng minh...

Rõ ràng, toàn bộ công cuộc chống dịch Covid-19 phải đặt trong môi trường khoa học; các giải pháp phòng, chống dịch phải hoàn toàn tuân thủ theo các hướng dẫn khoa học.

Đó chính là công thức 1K để chúng ta đi đến chiến thắng đại dịch Covid-19!

Thanh Hà