Đảng và Nhà nước ta đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Vậy mối quan hệ giữa chuyển đổi số với chuyển đổi xanh như thế nào?

Chuyển đổi số là quá trình tích hợp công nghệ số vào mọi lĩnh vực của tổ chức, doanh nghiệp và xã hội, nhằm thay đổi cách thức hoạt động, cung cấp giá trị mới và nâng cao hiệu quả. Bản chất của chuyển đổi số nằm ở việc áp dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, điện toán đám mây và Internet vạn vật (IoT) để cải tiến quy trình, tạo ra các mô hình kinh doanh mới, tối ưu hóa hiệu suất và mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng hoặc khách hàng.

Còn chuyển đổi xanh là quá trình thay đổi mô hình phát triển kinh tế và xã hội theo hướng bền vững hơn, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên. Mục tiêu của chuyển đổi xanh là bảo vệ hệ sinh thái, giảm phát thải khí nhà kính và thúc đẩy các hoạt động kinh tế không gây hại đến môi trường, từ đó xây dựng một nền kinh tế thân thiện với môi trường và bền vững.

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh có mối quan hệ mật thiết và tương hỗ, khi cả hai cùng hướng đến mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả hoạt động trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội và môi trường. Sự kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không chỉ giúp tối ưu hóa tài nguyên, mà còn mở ra các giải pháp mới để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Trước hết, công nghệ số hỗ trợ chuyển đổi xanh, như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và Internet vạn vật (IoT) được áp dụng để tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng trong sản xuất, quản lý các hệ thống giao thông thông minh và theo dõi lượng phát thải, giúp giảm thiểu lãng phí và kiểm soát ô nhiễm tốt hơn.

Công nghệ số cho phép theo dõi và phân tích môi trường thời gian thực, ví dụ như kiểm soát ô nhiễm không khí, chất lượng nước, và tài nguyên rừng, giúp đưa ra các biện pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả. Nông nghiệp chính xác, sử dụng công nghệ IoT và AI, giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên đất, nước và phân bón, từ đó giảm lượng khí thải và tăng cường bảo vệ tài nguyên môi trường.

Ngược lại, chuyển đổi xanh thúc đẩy đổi mới công nghệ số. Khi các doanh nghiệp và Nhà nước thúc đẩy chuyển đổi xanh, nhu cầu về các giải pháp công nghệ số thân thiện với môi trường tăng cao. Chuyển đổi xanh đòi hỏi các mô hình kinh tế tuần hoàn và tiêu dùng bền vững và công nghệ số đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối các khâu sản xuất, tái chế và tiêu dùng, tối ưu hóa chuỗi giá trị và giảm chất thải.

Tóm lại, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh có mối quan hệ bổ trợ lẫn nhau. Chuyển đổi số mang đến các công cụ và phương pháp mới để thực hiện chuyển đổi xanh hiệu quả hơn, trong khi chuyển đổi xanh thúc đẩy các công nghệ số phát triển theo hướng bền vững. Cả hai đều là nền tảng quan trọng để xây dựng một nền kinh tế phát triển bền vững trong tương lai. Sự ủng hộ và tham gia của người dân chúng ta vào quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là rất quan trọng.

Trước hết, chúng ta nên sử dụng các dịch vụ công trực tuyến như nộp thuế, làm thủ tục hành chính (giấy khai sinh, giấy phép xây dựng…) qua cổng dịch vụ công để tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm tải cho các cơ quan nhà nước.

Mỗi cá nhân có thể tự học các kỹ năng cơ bản về sử dụng internet, máy tính, phần mềm, ứng dụng di động để làm việc hiệu quả hơn và thích ứng với thời đại số. Hãy sử dụng các phương thức thanh toán điện tử như ví điện tử, thẻ ngân hàng, thanh toán qua mã QR thay vì dùng tiền mặt để hỗ trợ chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính. Thay vì đến cửa hàng trực tiếp, chúng ta có thể mua sắm qua các nền tảng thương mại điện tử, giúp thúc đẩy quá trình số hóa trong kinh doanh và bán lẻ.

Thứ hai, mỗi người dân chúng ta nên tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, chọn mua các thiết bị tiết kiệm điện, sử dụng ánh sáng tự nhiên và tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng trong gia đình.

Chúng ta cũng có thể hạn chế sử dụng túi nhựa, chai nhựa và các sản phẩm nhựa dùng một lần. Thay vào đó, hãy sử dụng túi vải, chai thủy tinh, và tích cực phân loại rác để hỗ trợ tái chế. Chúng ta có thể tham gia các phong trào trồng cây xanh, dọn dẹp vệ sinh môi trường, giảm thiểu rác thải nhựa, và ủng hộ các sáng kiến xanh trong cộng đồng. Thay vì sử dụng phương tiện cá nhân chạy bằng xăng dầu, hãy sử dụng phương tiện công cộng, xe đạp hoặc các phương tiện chạy bằng điện để giảm phát thải khí CO2.

Thứ ba, chúng ta có thể học hỏi và chia sẻ thông tin về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh với gia đình, bạn bè và cộng đồng để nâng cao nhận thức và cùng hành động vì tương lai bền vững. Cần ủng hộ và tuân thủ các quy định, chính sách của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, như tiết kiệm năng lượng, sử dụng tài nguyên hợp lý, và tham gia vào các chương trình bảo vệ môi trường.

Tóm lại, mỗi công dân có thể đóng góp vào chuyển đổi số và chuyển đổi xanh thông qua những hành động nhỏ nhưng thiết thực, từ việc thay đổi thói quen tiêu dùng đến tham gia vào các chương trình bảo vệ môi trường và sử dụng công nghệ số trong cuộc sống hàng ngày.

Tại Việt Nam, chuyển đổi số không chỉ tập trung vào khía cạnh công nghệ mà còn là sự chuyển đổi tư duy và phương thức quản lý, nhằm thúc đẩy nền kinh tế số, xã hội số và chính phủ số. Việc này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng