Doanh nhân CCB, thương binh Ngô Quang Điểm kiểm tra chất lượng lúa giống Cô Tiên.
“Vượt biên?” - tôi hỏi. Doanh nhân CCB, thương binh nặng Ngô Quang Điểm - Giám đốc Công ty TNHH nông nghiệp Nhiệt đới tủm tỉm cười hiền, giải thích: Lúa nếp Cô Tiên là giống lúa nếp do Công ty TNHH nông nghiệp Nhiệt đới chọn tạo và được Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng ngày 4-10-2014 và được công nhận là giống lúa quốc gia tại Quyết định số 275/QĐ-TT-CLT ngày 23-6-2015. Hiện tại, giống lúa không chỉ phân bố rộng rãi tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước, nhất là khu vực biên giới giáp Sơn La, Thanh Hoá, Điện Biên... mà còn sang Lào và được bà con ưa chuộng. Một số người dân trồng thử giống lúa Cô Tiên thấy dễ canh tác, thích nghi rộng, có khả năng chịu được hạn và hiệu quả cao. Đến nay, giống lúa được một số địa phương của Lào “tự phát” trồng trọt.
Là người lính từng “vào sinh ra tử” với những trận chiến đấu vô cùng ác liệt, ông bỏ lại cánh tay phải nơi chiến trường, đôi chân cũng không còn lành lặn. Năm 1974, CCB Ngô Quang Điểm rời chiến trường với mức thương tật trên 85%. Trở về quê hương, ông băn khoăn, trăn trở phải làm gì để vươn lên trong cuộc sống muôn vàn khó khăn. Tại khu điều dưỡng thương binh nặng, ông dành hết thời gian cặm cụi tập viết bằng tay trái, ôn luyện kiến thức phổ thông, quyết tâm thi đại học. Ý chí quyết tâm và tư duy đã giúp ông thi đỗ Trường đại học Thương mại, đạt điểm được đi học ở nước ngoài, nhưng vì lý do sức khỏe nên ông không được chọn đi học nước ngoài. Không nhụt chí, bi quan, ông học trong nước và đã tốt nghiệp đại học với tấm bằng hạng ưu.
Ra trường, vẫn vì lý do sức khỏe, hơn 1 năm, ông nộp đơn xin việc tới hàng chục cơ quan mà không được nhận. Ông tâm sự: “Lúc ấy, tôi chỉ mong xin được việc làm. Việc gì cũng được, không kén chọn. Qua người quen, tôi vào làm việc giao nhận, bốc vác hàng tại Tổng công ty Rau quả, nông sản (Bộ NNPTNT). Rất may cho tôi, trong một lần Tổng giám đốc đến đơn vị, hỏi thăm và biết tôi đã tốt nghiệp đại học, ông đã đưa tôi lên làm tại bộ phận kế toán”.
Ông công tác tại Tổng công ty tròn 10 năm (1983-1993), với chức danh trước khi nghỉ hưu là Kế toán trưởng. Và ông bắt đầu khởi nghiệp từ đó, cũng lại với đủ thứ nghề kinh doanh buôn bán, như: Bán giày dép, kinh doanh phòng tắm công cộng, nuôi tôm, trồng cà chua, bán cây cảnh, thóc giống… Khi được, khi mất, có những lúc tưởng trắng tay với món những khoản vay lớn. Những thăng trầm trong kinh doanh là bài học vô giá đối với ông. Không nhụt chí trước thất bại, CCB Ngô Quang Điểm dần dần tìm được hướng đi chắc chắn, tập trung vào kinh doanh phân bón và lúa giống. Khi tích lũy được kinh nghiệm, ông quyết định mở hướng sang lai tạo giống lúa. Những nghiên cứu của Công ty nông nghiệp Nhiệt đới đã đem đến thị trường nhiều giống lúa chất lượng như: Lúa nếp Cô Tiên, Lang Liêu, Phú Quý, lúa Nàng Xuân, lúa Nhiệt đới 15, Hưng Dân…
Đặc biệt, giống lúa nếp Cô Tiên có khả năng chịu hạn, chịu ngập úng, chống đổ tốt, đẻ nhánh khỏe, nhiều bông trên khóm nên giúp người trồng thuận lợi áp dụng cơ giới hóa, giảm công chăm sóc. Lúa có thời gian sinh trưởng vụ xuân từ 130-145 ngày, vụ mùa từ 110-115 ngày; năng suất 50-55 tạ/ha, trong điều kiện thâm canh tốt đạt trên 60 tạ/ha.
Tại Hội nghị liên kết sản xuất, kinh doanh lúa gạo vụ xuân 2023 do Công ty phối hợp tổ chức cùng CLB Đại điền huyện Kiến Xương (Thái Bình), thương nhân thu mua lúa gạo huyện Yên Mỹ (Hưng Yên) và tham quan Nhà máy sản xuất giống lúa của Công ty tại xã Tân Quang (huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên), các thành viên CLB đại điền không giấu được niềm vui khi những diện tích gieo cấy giống nếp Cô Tiên trong vụ xuân 2023 sinh trưởng và phát triển khỏe mạnh, cho thu hoạch với năng suất trung bình dự kiến từ 2,5-2,6 tạ/sào (360m2). Đây là vụ lúa được đánh giá thành công tiếp theo sau những vụ lúa bội thu trước đó mà giống lúa nếp Cô Tiên mang lại.
Ông Trương Văn Huân (thị trấn Kiến Xương) cấy 20 mẫu nếp Cô Tiên cho hay: Mặc dù vụ xuân năm nay đầu vụ thời tiết có những diễn biến thất thường, bất lợi cho sản xuất, tuy nhiên với bộ rễ khỏe, khả năng hấp thu dinh dưỡng tốt nên cây lúa đã phát triển nhanh năng suất dự kiến 2,5 tạ/sào. “Thú thật, mình đầu tư không biết bao nhiêu công sức, chi phí để tích tụ ruộng đất, mua sắm máy móc mở rộng quy mô sản xuất mà gặp được những giống lúa chất lượng, năng suất cao, dễ tiêu thụ thì có vất vả mấy đi chăng nữa cũng thấy vui lòng. Vụ này mà giá bán lúa nếp đạt ở mức 9.000-9.200 đồng/kg (lúa tươi) như năm trước thì gia đình mở tiệc ăn mừng ngay” - ông Huân vui vẻ.
Không chỉ ở trong nước, giống lúa Cô Tiên được ưa chuộng tại Lào và được sự quan tâm của một số doanh nghiệp nước bạn. Một niềm vui lớn đến với Công ty mà doanh nhân, CCB, thương binh Ngô Quang Điểm vô cùng bất ngờ khi Đại sứ quán nước CHDCND Lào gửi Công văn tới Công ty đề nghị hỗ trợ giống lúa vào ngày 19-5-2023. Toàn văn như sau:
Đại sứ quán nước CHDCND Lào tại nước CHXHCN Việt Nam kính chào Công ty TNHH Nông nghiệp và Nhiệt đới nước CHXHCN Việt Nam và trân trọng thông báo một việc sau:
Đại sứ quán nước CHDCND Lào tại nước CHXHCN Việt Nam đã phối hợp và giới thiệu về giống lúa của Công ty TNHH Nông nghiệp Nhiệt đới cho cơ quan chuyên ngành và các doanh nghiệp tại nước CHDCND Lào biết theo thông tin Công ty cung cấp và họ rất quan tâm đến giống lúa nếp và gạo tẻ của Công ty cung cấp. Do vậy, Đại sứ quán Lào xin đề nghị Công ty hỗ trợ giống lúa nếp Cô Tiên và Lang Liêu cho các doanh nghiệp trồng thử tại Thủ đô Viêng Chăn trong diện tích 1ha trước, sau vụ thu hoạch nếu thấy hiệu quả/năng suất cao thì hai bên sẽ tiếp tục hợp tác phát triển.
Nhân dịp này, Đại sứ quán nước CHDCND Lào xin gửi tới Công ty TNHH nông nghiệp nhiệt đới nước CHXHCN Việt Nam lời chào trân trọng.
Lúa nếp Cô Tiên đã chính thức được có mặt trên đất nước Lào tươi đẹp. Hy vọng với chất lượng đã được thực chứng trong nhiều năm qua, hạt gạo Cô Tiên sẽ đảm đương sứ mệnh tuyệt vời của một vị “đại sứ” nhỏ bé, gắn bó tình đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Lào.
Hồ thanh Hương