Kế hoạch số 40/KH-HĐBCQG của Hội đồng Bầu cử quốc gia về triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 nêu rõ: Luật Tổ chức Quốc hội quy định tổng số đại biểu Quốc hội không quá 500 người, Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến số lượng đại biểu Quốc hội được bầu ở mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ, căn cứ vào: Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ có ít nhất 3 đại biểu Quốc hội làm việc tại địa phương; Số lượng đại biểu tiếp theo được tính theo số dân và đặc điểm của mỗi địa phương. Số lượng người dân tộc thiểu số được giới thiệu ứng cử trên cơ sở đề nghị của Hội đồng Dân tộc của Quốc hội, bảo đảm có ít nhất 18% tổng số trong danh sách chính thức những người ứng cử. Số lượng phụ nữ được giới thiệu trên cơ sở đề nghị của Đoàn Chủ tịch BCH TƯ Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, bảo đảm có ít nhất 35% tổng số người trong danh sách chính những người ứng cử đại biểu Quốc hội.
Trên cơ sở số lượng đại biểu Quốc hội được bầu ở mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ do Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến, số đơn vị bầu cử, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu Quốc hội được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử được tính căn cứ theo số dân, do Hội đồng Bầu cử quốc gia ấn định theo đề nghị của Ủy ban bầu cử ở tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ và được công bố chậm nhất là ngày 2-3-2016 (80 ngày trước ngày bầu cử). Như vậy, các địa phương gửi dự kiến danh sách đơn vị bầu cử ở địa phương mình về Hội đồng Bầu cử quốc gia 85-90 ngày trước ngày bầu cử (từ ngày 22 đến 27-2-2016).
Về số đại biểu Hội đồng nhân dân, Kế hoạch nêu rõ: Số đại biểu Hội đồng nhân dân được thực hiện theo Luật tổ chức chính quyền địa phương và Hướng dẫn tại Nghị quyết số 1132/NQ-UBTVQH13 ngày 16-1-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc xác định dự kiến cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021. Số đơn vị bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã, danh sách các đơn vị bầu cử và số lượng đại biểu được bầu ở mỗi đơn vị bầu cử do Ủy ban bầu cử ở cấp đó ấn định theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cùng cấp và được công bố chậm nhất là ngày 2-3-2016 (80 ngày trước ngày bầu cử).
Cách tiến hành giới thiệu người ứng cử ĐBQH đối với các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở TƯ
Theo Nghị quyết 1140/2016/UBTVQH13, dự kiến số lượng người của các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở TƯ được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XIV là 198 đại biểu (bằng 39,6%). Trong đó, cơ cấu, thành phần được dự kiến phân bổ là: Các cơ quan Đảng 11 đại biểu; cơ quan Chủ tịch nước 3 đại biểu; các cơ quan của Quốc hội (đại biểu Quốc hội chuyên trách ở TƯ) 114 đại biểu, trong đó dự kiến khoảng 20% đại biểu là phụ nữ và khoảng 10% đại biểu là người dân tộc thiểu số; Chính phủ, cơ quan thuộc Chính phủ là 18 đại biểu, phấn đấu có đại biểu là phụ nữ và đại biểu là người dân tộc thiểu số. Bộ Quốc phòng: 15 đại biểu; Bộ Công an: 3 đại biểu; Tòa án nhân dân tối cao: 1 đại biểu; Viện Kiểm sát nhân dân tối cao: 1 đại biểu; Kiểm toán Nhà nước: 1 đại biểu; Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên: 31 đại biểu, trong đó có đại biểu là nữ, người dân tộc thiểu số, đại biểu trẻ tuổi (dưới 40 tuổi), đại biểu tôn giáo, đại biểu ngoài Đảng, đại biểu tái cử và nhân sỹ trí thức, văn nghệ sĩ tiêu biểu...
Việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội của các cơ quan, tổ chức, đơn vị được tiến hành từ ngày 24-2 đến 10-3-2016. Cơ quan, tổ chức, đơn vị được phân bổ người ứng cử đại biểu Quốc hội thực hiện việc giới thiệu người của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình ứng cử theo 3 bước, gồm: Ban lãnh đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị họp dự kiến người của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình được giới thiệu ra ứng cử đại biểu Quốc hội; tổ chức hội nghị lấy ý kiến nhận xét của cử tri tại cơ quan, tổ chức, đơn vị đối với người được dự kiến giới thiệu ứng cử; trên cơ sở ý kiến nhận xét và tín nhiệm tại hội nghị cử tri nơi công tác, nơi làm việc, ban lãnh đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị tổ chức hội nghị mở rộng để thảo luận, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội.
Căn cứ kết quả hội nghị ban lãnh đạo mở rộng, cơ quan, tổ chức đơn vị có trách nhiệm hướng dẫn người của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình được lựa chọn, giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội làm hồ sơ ứng cử theo quy định của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân và hướng dẫn của Hội đồng Bầu cử Quốc gia. Chậm nhất ngày 13-3-2016, người ứng cử phải hoàn thành việc nộp hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội, để đến ngày 15-3-2016 đưa vào danh sách hiệp thương.
Tô Kiều Thẩm (tổng hợp)