Trung tướng Đàm Văn Ngụy trưởng thành từ một chiến sĩ. Tôi may mắn được một lần biết ông. Sau đó, nhờ tìm kiếm thông tin từ chiến tranh sang thời bình đã giúp tôi hiểu thêm Anh hùng LLVTND Đàm Văn Ngụy đã từng đảm trách và hoàn thành xuất sắc nhiều nhiệm vụ quan trọng thời quân ngũ và Hội CCB Việt Nam.
Tôi biết ông vào đầu năm 1962 tại Điện Biên Phủ. Lúc ấy ông mang hàm Đại úy, chỉ huy một tiểu đoàn trực thuộc Sư đoàn 316 (Quân khu Tây Bắc); còn chúng tôi là những chiến sĩ trẻ hơn lớp tuổi ông, từ Lai Châu được lệnh phối hợp với Tiểu đoàn 1, Sư đoàn 316 sang Lào tham gia Chiến dịch giải phóng Luông Nậm Thà trên đất bạn. Trước lúc lên đường, Chỉ huy Sư đoàn bố trí cho chúng tôi học tập thực địa tại chiến trường Điện Biên Phủ, nơi Đại úy Đàm Văn Ngụy đã anh dũng chiến đấu và lập công xuât sắc.
Hôm ấy, Đại úy Đàm Văn Ngụy băng lên đồi cao, ào xuống thung sâu; miệng nói, tay chỉ vào các hầm hào, ổ đề kháng của Pháp, giới thiệu cách đánh của bộ đội ta trong 54 ngày đêm (tháng 3 và 4-1954) ở chiến trường này. Đi qua 2 điểm giới thiệu địa hình ban đầu, ông vọt lên đứng trước một lỗ châu mai đen ngòm ra hiệu gọi chúng tôi lên. Vì quá vội chạy lên nơi ông, tôi vấp phải hòn đá ngã vật người ra rồi nhăn nhó kêu đau. Thấy vậy ông quay lại đỡ tôi dậy, giọng ấm áp như một người anh: “Đau, phải vượt qua nó để tiếp tục học cách đánh giặc chứ!”.
Lời ông khiến tôi có thêm sức mạnh cùng đồng đội tiếp tục theo ông hoàn thành tốt nhiệm vụ của buổi học thực hành trận địa tại Điện Biên Phủ. Kết thúc buổi học tập thực tế bổ ích này, ông dặn dò chúng tôi: “Tới đây, vào trận chúng ta sẽ gặp vô vàn khó khăn, gian khổ rất cần một tinh thần dũng cảm hy sinh của người chiến sĩ. Hy vọng những gì tôi đã trao đổi với anh em sẽ giúp mọi người vượt lên gian khó, hoàn thành tốt nhiệm vụ chiến đấu của mình!”.
Mang theo lời dặn dò của người lính đi trước, chúng tôi hăm hở lên đường, vượt qua đồn Biên phòng Tây Trang tiến thẳng đến mặt trận. Suốt 9 ngày đêm trèo đèo lội suối, chúng tôi tới chiếm lĩnh khu đồi cao Bản Bang, lập trận địa hướng xuống cứ điểm địch Luông Nậm Thà, chờ ngày nổ súng. Qua kẽ lá rừng già, từ điểm cao bí mật nhìn xuống sào huyệt địch, chúng tôi thấy Luông Nậm Thà từa tựa như lòng chảo Điện Biên Phủ. Những cái gian khổ mà Đại úy Đàm Văn Ngụy dặn dò lần lượt bám riết chúng tôi. Mưa rừng trút xuống làm cho bùn đất nhão nhoẹt trong lòng hào giao thông. Nước ăn thiếu từng giọt; có chiến sĩ đã hy sinh khi tới tiền duyên lấy nước về phục vụ thương binh. Quần áo cả tháng không thay không giặt, đầu tóc bù xù cùng bao nhiêu gian khổ khác chúng tôi đều vượt qua, chỉ chờ thời khắc phát hỏa.
Thời khắc ấy cũng đã đến, đúng 4 giờ sáng ngày 7-5-1962, tất cả các mũi tiến công của ta gồm Sư đoàn 316 chúng tôi và Sư đoàn 330 từ Thanh Hoá vừa sang phối hợp với Bộ đội Pa thét Lào đồng loạt tập kích cứ điểm Luông Nậm Thà, tiêu diệt gọn một tập đoàn lính tay sai Phumi Bulùm câu kết với quan thầy Mỹ chiếm đóng Luông Nậm Thà tàn sát nhân dân Lào anh em.
Chiến dịch Luông Nậm Thà toàn thắng. Thắng lợi của chiến dich mang ý nghĩa lớn lao và sâu sắc bởi chủ trương của ta chọn ngày 7-5-1962, đúng là thời điểm cùng ngày lại cùng tháng năm 1954 ta đã làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, để động viên bộ đội phát huy truyền thống Điện Biên Phủ anh hùng, dũng cảm chiến đấu hoàn thành nhiệm vụ quốc tế cao cả, giúp cách mạng Lào quét sạch bóng thù.
Đinh Quang Huy