Lão thành cách mạng Trương Thị Đổng, thôn An Giang, xã Mỹ Đức trao đổi với tác giả (bên phải) về những đóng góp cho cách mạng của ông Dương Ngọc Chánh

Từ năm 2000, Ban Tổ chức Trung ương và Bộ Công an, cùng các cơ quan Trung ương đã kết luận “ông Dương Ngọc Chánh… chết tháng 8-1968, không phải là cộng tác viên, tình báo viên cộng tác với địch chống phá cách mạng”. Nhưng đến nay, xã Mỹ Đức vẫn chưa tiến hành minh oan được cho ông Chánh.

Ông Dương Ngọc Chánh, sinh năm 1929, tham gia cách mạng từ 1955 đến năm 8-1968, do một sự nhầm lẫn, hiểu nhầm, ông đã bị an ninh xã Mỹ Đức bắn chết. Báo cáo xác minh số: 25/BC-CA, ngày 21-11-1980 của Công an huyện Phù Mỹ, Ty Công an tỉnh Nghĩa Bình (nay là Công an tỉnh Bình Định), nêu rõ: Trong kháng chiến chống Mỹ, ông Chánh làm nghề y tá và dạy học; đồng thời cũng là cơ sở cách mạng của ta được các đồng chí Võ Tấn, Phó Bí thư Huyện ủy Phù Mỹ và đồng chí Trương Thị Đổng, Lão thành cách mạng, đảng viên thôn An Giang, xã Mỹ Đức giao nhiệm vụ, hiện còn rất minh mẫn (trong ảnh). Thế nhưng do hiểu nhầm “cứ ta chạy càn đâu là Dương Ngọc Chánh chạy theo đó, nhằm mục đích nắm tình hình báo cho địch” mà Phó ban An ninh xã Mỹ Đức đã cho bắt ông Dương Ngọc Chánh ngày 3-8-1968, và ra lệnh bắn chết vào đêm mùng 9-8-1968.

Tại Văn bản số: 1973/A11(A35), ngày 14-12-2000, và Văn bản số: 1028/A11(A35), ngày 6-8-2001, của Tổng cục An Ninh (Bộ Công an), “Về việc minh oan cho ông Dương Ngọc Chánh”, gửi Ban Kiểm tra Trung ương và Ban Bảo vệ chính trị nội bộ Trung ương, kết luận: “Cơ quan An ninh đã tập trung thu thập tài liệu từ nhiều nguồn, bằng nhiều phương pháp xác minh khách quan, khoa học khẳng định ông Dương Ngọc Chánh không phải là gián điệp phản động hay đã cộng tác với địch”.

Tiếp đến, ngày 22-12-2003, Cục Bảo vệ Chính trị 1, Tổng cục An ninh (Bộ Công an) có Văn bản số: 524/A35, về việc giải quyết khiếu nại của CCB, Đảng viên, Cán bộ hưu trí Dương Minh Trị, là con trai cả của ông Dương Ngọc Chánh, gửi Ban Bảo vệ Chính trị Nội bộ Trung ương, khẳng định: “Ông Dương Ngọc Chánh không phải là cộng tác viên, tình báo viên cộng tác với địch chống phá cách mạng”.

Khi vụ việc chưa được Tỉnh ủy Bình Định giải quyết dứt điểm, ngày 16-11-2009, Ban Tổ chức Trung ương có Công văn số: 6861-CV/BTCTW, về việc thông báo lịch sử chính trị ông Dương Ngọc Chánh, nêu rõ: “Ban Tổ chức Trung ương đề nghị Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bình Định thông báo đến Đảng ủy xã Mỹ Đức, huyện ủy Phù Mỹ biết ông Dương Ngọc Chánh đã được các cơ quan chức năng kết luận không phải là tình báo viên của địch chống phá cách mạng”.

Ngày 8-9-2017, Cục Bảo vệ Chính trị nội bộ, Ban Tổ chức Trung ương tiếp tục có Công văn số: 3659-CV/BTCTW, gửi đồng chí Nguyễn Thanh Tùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Bình Định, đề nghị thông báo các văn bản liên quan của Bộ Công an, Ban Tổ chức Trung ương về việc minh oan cho ông Dương Ngọc Chánh đến Đảng ủy xã Mỹ Đức và Huyện ủy Phù Mỹ.

Trước việc cấp ủy, chính quyền xã Mỹ Đức chưa minh oan cho ông Dương Ngọc Chánh, ngày 3-10-2017, Ban Tổ chức Tỉnh ủy Bình Định trực tiếp tổ chức hai cuộc họp Ban chấp hành Huyện ủy Phù Mỹ và Ban chấp hành Đảng bộ xã Mỹ Đức mở rộng, để quán triệt nội dung các văn bản của Ban Tổ chức Trung ương và của Tổng cục An ninh (Bộ Công an) kết luận ông Dương Ngọc Chánh không phải là tình báo viên của địch chống phá cách mạng.

Mặc dù ông Dương Ngọc Chánh chưa được giải oan, nhưng gia đình ông Chánh vẫn tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách, nghiêm chỉnh chấp hành mọi đường lối chính sách của Đảng và pháp luật. Vợ ông Chánh – Bà Nguyễn Thị Cầu, sinh năm 1930, già chết năm 2019. Trước năm 1975 bà là cơ sở cách mạng nuôi dưỡng, bảo vệ cán bộ cách mạng, được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Ba. Coi trai ông bà: CCB, đảng viên Dương Minh Trị, cán bộ hưu trí; Liệt sĩ Dương Minh Ninh, bộ đội, chiến đấu và hy sinh tại Chiến trường Cam pu chia năm 1980.

Oan sai là điều đáng tiếc; không mong muốn và trong chiến tranh  là điều khó tránh khỏi, nhất là những trường hợp hoạt động đơn tuyến như ông Dương Ngọc Chánh - vì nhiệm vụ thậm chí phải hy sinh.

Trường hợp của ông Dương Ngọc Chánh mừng là xác minh được; đặc biệt là còn người giao nhiệm vụ cho ông Chánh. Báo Cựu chiến binh Việt Nam đề nghị Đảng ủy xã Mỹ Đức, huyện Phù Mỹ tổ chức minh oan ngay cho ông Dương Ngọc Chánh.

Bài và ảnh: KIỀU BÌNH ĐỊNH