Tôi vốn là người mê đọc sách truyền thống, đi đâu cũng mang theo một quyển sách để lúc rảnh rỗi lấy ra đọc. Vừa rồi cháu tôi có đem về một chồng sách mới tinh, những tựa tôi đều yêu thích: “Cháu mua được trên một trang Facebook đó cậu, cực kỳ rẻ luôn. Tặng cậu đọc giải trí”. Tôi thảng thốt vì điều đó. Thường thì những quyển sách nổi tiếng, lại in mới thế này chắc chắn không có giá “siêu rẻ” được. Dù cháu tôi cố giải thích là cửa hàng sách xả kho sau đại dịch Covid-19, nhưng tôi vẫn không tin được. Cầm thử một quyển lên xem kỹ, mới hay rằng sách có logo nhà xuất bản bị sai, bìa sách lem luốc, gáy sách mỏng manh, trong khi giá khá cao lại giảm đến 70%. Khi giở sách ra đọc, tôi càng hoa mắt hơn vì lỗi mo-rát đến 50%, không tài nào đọc được những câu văn trọn vẹn. Hóa ra đây là sách giả.

Vậy sách giả, sách lậu là gì? Xét dưới góc độ pháp luật, sách lậu, sách giả là sách in ấn phát hành trái pháp luật. Những tác phẩm này không có văn bản chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Đồng thời không có giấy phép đăng ký xuất bản hợp pháp. Việc xuất bản một một quyển sách thật rất gian nan đối với tác giả. Nó cần phải trải qua nhiều quy trình kiểm duyệt gắt gao để đến tay bạn đọc. Đó là chưa nói đến kinh phí xuất bản rất cao, trong thời buổi vật giá leo thang (vì vậy giá một quyển sách bán ra khá đắt đỏ). Gian nan là thế, lại gặp vấn nạn sách giả đã khiến cho nhiều tác giả đau đầu, nản chí không muốn xuất bản sách. Chất xám, tiền của bỏ ra nhưng lại bị những kẻ in sách giả, copy, thì có mấy ai hào hứng để ra mắt sách. Người đọc lại ham rẻ, không phân biệt được sách giả - sách thật, khi mua nhầm sách giả không đọc được thì thất vọng bỏ đi. Đây là một trong những nguyên nhân giết chết văn hóa đọc truyền thống của người Việt.

Đọc sách truyền thống chẳng những giúp chúng ta tư duy, linh hoạt trong cách ứng xử, thư thái tâm hồn, mà còn mang lại nhiều kiến thức xã hội bổ ích (so với sách điện tử). Vì vậy, để trân trọng, tôn vinh tác giả, những người cống hiến cho xã hội những quyển sách thú vị, thì mọi người nên tẩy chay sách giả. Khi mua sách, nhất là sách giá rẻ trên mạng xã hội hay các chợ điện tử, hãy cân nhắc, lúc nhận hàng cẩn trọng xem kỹ để tránh mua nhầm sách giả. Hãy đến nhà sách, cửa hàng sách uy tín để mua nhưng quyển sách thật đúng giá, chất lượng. Đối với khách hàng bình dân mê đọc sách, vẫn có sự chọn lựa những quyển sách hay giá rẻ ở những cửa hàng sách cũ (đã cũ, giảm giá khoảng 30%).

Dù phía cơ quan chức năng ra sức dẹp loạn sách giả, sách lậu, nhưng vấn nạn này vẫn đang hoành hành. Cần mạnh tay hơn nữa, xử lý nghiêm khắc những cá nhân in ấn, phát hành, kinh doanh sách giả (cũng như sách lậu), nhằm giúp văn hóa đọc truyền thống không bị mai một.

Nguyễn Hoàng Duy