Ngày 12-4, nhà thơ Nguyễn Văn Á tổ chức ra mắt hai tác phẩm, gồm tập thơ "Giọt sương bên cửa sổ" và tập truyện ký "Phía Nam sông Bến Hải" nhân dịp kỷ niệm 50 Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2025).

Thượng tá - nhà thơ Nguyễn Văn Á sinh năm 1952, quê tại Văn Giang (Sơn Thịnh, Hương Sơn, Hà Tĩnh), bút danh là Khánh Văn. Là người lính trưởng thành từ chiến trường khốc liệt, hàng chục năm lăn lộn chiến đấu trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Ông đã được tặng Huân chương Chiến công hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba, Huy chương Tuổi trẻ anh hùng bảo vệ Tổ quốc; 2 bằng “Dũng sĩ diệt máy bay”...

Mang bản chất của Bộ đội Cụ Hồ, ông luôn điềm đạm, chân thành, nhưng toát lên tinh thần vì đồng chí, đồng đội, nhân đạo cao cả, tình thương yêu người nghèo khổ. Các tác phẩm của ông là kết tinh từ trải nghiệm, tâm hồn sâu sắc và lý tưởng phụng sự Tổ quốc. Dùng văn chương để tri ân cuộc đời, tri ân người có công với nước là nghĩa cử cao đẹp, là đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của người cầm bút. Đó là thông điệp tác giả muốn gửi tới công chúng thông qua các tác phẩm.

Thượng tá - nhà thơ Nguyễn Văn Á bày tỏ: “Những gì tôi viết ra trong tập thơ “Giọt sương bên cửa sổ” chính là tiếng tơ lòng và truyện ký “Phía Nam sông Bến Hải” là sự khởi đầu của nghiệp văn chương sau 55 năm cầm súng và cầm bút. Dùng văn chương để tri ân cuộc đời, tri ân Người có công với nước là nghĩa cử cao đẹp, là đạo lý uống nước nhớ nguồn. Đó là thông điệp tôi muốn gửi đến bạn đọc”.

Tập thơ “Giọt sương bên cửa sổ” được tác giả viết từ năm 1971 đến 2024, gồm 3 phần. Phần một “Giọt sương bên cửa sổ” là những bài thơ nói về tình yêu đôi lứa, tình yêu của người lính đối với quê hương và đất nước, nguyện chiến đấu, hy sinh vì Tổ quốc. Phần hai “Khúc giao mùa” là những bài thơ viết về tình yêu và thế sự. Dù là tâm sự riêng nhưng cũng phản ánh được phần nào thời cuộc. Phần 3 “Hoài niệm” là những bài thơ đầy nhớ thương của tác giả với quê hương, chiến trường, đồng đội, người thân, bè bạn… Nhận định về tập thơ, PGS.TS, nhà phê bình văn học Nguyễn Thanh Tú chia sẻ:“Tôi coi những câu thơ tình trong “Giọt sương bên cửa sổ" nói thay tiếng nói tình yêu của mình: "Một mình gánh những mùa trăng/ Đêm đêm lần mối tơ giăng - một mình"; "Sông quê chiều ấy mưa tuôn/ Em đi nhuốm cả nỗi buồn chiều đông" (Bến sông cổ tích). Tôi coi những câu thơ sau thật hay: "Thôi đành nhặt cánh hoa rơi/ Nhốt vào ký ức nhớ thời đã yêu/ Rượu tình còn lại bấy nhiêu/ Mà hương thầm mãi nhắc điều xót xa" (Hoa bưởi).Tôi nhận thấy tập thơ đậm phẩm chất thi sĩ, tác giả xứng đáng là một thi sĩ: "Anh nhặt nắng chiều đông trên lá cỏ/ Cùng heo may đợi cánh én xuân về/ Miền ký ức theo mây chiều bảng lảng/ Cứ vật vờ tỉnh-thức với hoàng hôn" (Nhặt nắng)".

Truyện ký “Phía Nam sông Bến Hải” gồm 2 phần: Phần 1 “Khi miền Nam vẫy gọi” gồm 19 bài viết về những trận đánh tác giả cùng đồng đội đã kinh qua, những kỷ niệm cùng đồng đội và ký ức về những người anh hùng thầm lặng chưa được vinh danh; Phần 2 “Trầm tích” gồm 10 bài viết về hành trình hậu chiến của ông để tri ân đồng đội, trả lại tên cho liệt sĩ cùng sự quyết tâm để huy động mọi nguồn lực xây dựng nên những công trình tưởng niệm nằm bên sông Bến Hải.

Cảm nhận về tập truyện ký này, Trung tá - nhà văn Phạm Vân Anh xúc động bày tỏ: "Không chỉ là một vùng ký ức chân thực của một CCB đã có những tháng ngày cùng đồng đội chiến đấu kiên cường trên nhiều mặt trận để đất nước thống nhất, giang sơn thu về một mối, "Phía Nam sông Bến Hải" còn là những trang văn học sử giá trị với nhiều biên độ cảm xúc. Những trận đánh mà tác giả đã trải qua, những người lính kiêu dũng, quả cảm mà tác giả đã cùng chung chiến hào, những câu chuyện nhân bản mang nghĩa tình đồng đội và sự gắn bó máu thịt của quân dân trong thời chiến... đã được anh tái hiện bằng giọng văn trần thuật, mang hơi thở chân thực và góc nhìn xác tín của người trong cuộc nên thực sự ấn tượng với người đọc. Qua “Phía Nam sông Bến Hải” người đọc sẽ thấy nỗi đau của người lính trận trào lên trang viết, sẽ thấm thía sâu hơn về sự tàn khốc của chiến tranh và vết thương hậu chiến không thể nào lành lại. Nhưng cũng qua đó, ta thấu hiểu được cái giá của hòa bình và tự hào về một dân tộc Việt Nam anh hùng, với ý chí, nghị lực, sức mạnh đại đoàn kết đã làm nên những chiến công vĩ đại”.

Những trang viết đầy rung động của người lính đã có những tháng ngày cùng đồng đội chiến đấu kiên cường trên nhiều mặt trận để đất nước thống nhất, giang sơn thu về một mối, thực sự là món quà tri ân của Thượng tá - Nhà thơ Nguyễn Văn Á dành cho đồng chí, đồng đội nhân kỷ niệm 50 Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Nhà thơ Nguyễn Văn Á từng đạt được nhiều giải về văn chương và báo chí ở các cuộc thi khác nhau, như: Giải B giải báo chí “Thảm họa da cam và công cuộc khắc phục hậu quả chất độc hóa học do Quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam” với tác phẩm “Nước mắt da cam” do Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam và Tạp chí Da cam tổ chức (năm 2021); giải Ba về đề tài hậu chiến tranh do Bảo tàng hậu chiến tranh của nhà văn Minh Chuyên phát động. Về văn học, ông đạt giải Khuyến khích Cuộc thi sáng tác truyện ngắn và thơ của Tạp chí Văn nghệ Quân đội (1989-1990).

Mai Phương