*Ông Toản (xã Ia Blứ, huyện Chư Pưh, Gia Lai) dự định thay toàn bộ 5ha tiêu chết bằng cây na và bơ.
*
Ông Đỗ Văn Hoành (thôn 1) có vườn tiêu hơn 2.000 trụ, giờ chỉ còn lác đác vài chục trụ, đã chuyển đổi một phần diện tích để trồng sầu riêng, bưởi, táo. Với diện tích đất còn lại, ông đang đắn đo chưa biết trồng cây gì nên phải để không. “Vừa sợ dịch bệnh, khó kiếm đầu ra, giống sầu riêng lại tương đối đắt nên gia đình mới chỉ dám trồng vài trăm cây”, ông Hoành chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Công Tân - Phó Chủ tịch UBND xã Cư Đrăm, địa phương rất khó định hướng cho người dân nên trồng loại cây gì thay cho những cây tiêu bị chết, vì diễn biến giá cả, đầu ra thị trường nông sản không ổn định, lại thêm thời tiết phức tạp, sâu bệnh thường xuyên xảy ra.

Tương tự, tại 2 huyện Chư Pưh và Chư Sê – nơi được ví là “thủ phủ” hồ tiêu của tỉnh Gia Lai, nhiều diện tích tiêu đã được bà con thay thế dần sang cây ăn quả, nhiều nhất là cây bơ. Ông Nguyễn Tấn Dũng (xã Ia Dreng, huyện Chư Pưh) cho biết: “Chỗ trồng gần 500 gốc bơ này, trước đây là hơn 4.000 trụ tiêu nhưng do tiêu cứ lụi tàn, chết dần chết mòn nên tôi quyết định phá hết và chuyển hẳn qua trồng bơ. Sắp tới tôi sẽ trồng xen thêm sầu riêng và mở rộng diện tích bơ vì năm ngoái, bơ rất được giá, từ 30.000-40.000 đồng/kg”.

Theo Trưởng phòng NNPTNT huyện Chư Pưh - Nguyễn Văn Khanh thì hiện các diện tích chuyển đổi chủ yếu là do người dân trồng tự phát, sản phẩm thu hoạch bán cho các cơ sở thu mua tại địa phương, chợ lẻ. Năm 2017, có 736ha trồng tiêu được chuyển đổi sang trồng cây bơ (156ha), cây nghệ (85,9ha), đinh lăng (12,8ha); trong đó, diện tích nghệ, đinh lăng tăng gấp 2 lần so với năm 2016. Cũng theo ông Khanh, trước mắt, việc chuyển đổi sang trồng xen cây ăn quả trên diện tích tiêu chết đã có những thành công bước đầu và vẫn đang nằm trong quy hoạch của địa phương. Tuy nhiên, cái khó hiện nay là nông dân vẫn chưa tuân thủ quy trình kỹ thuật thâm canh kết hợp, chủ yếu trồng tự phát.

Những “thủ phủ” hồ tiêu ở Gia Lai đang dần biến mất, nhiều héc-ta tiêu chết trắng đang dần được thay bằng những diện tích trồng cây ăn quả, hoặc xen canh bên những trụ tiêu “sống dở chết dở”. Tuy nhiên, đây liệu có phải là lối thoát triển vọng cho người dân khi hầu hết việc chuyển đổi là tự phát?

Trần Lâm