Những hố khai thác than được Công ty mỏ Bắc Giang lấp lại dang dở.
Báo CCB Việt Nam số 1367, ra ngày 14-1-2021 có bài: “Dân kêu cứu vì bị doanh nghiệp khai thác than xâm chiếm đất?”. Bài báo phản ánh về việc Công ty CP khoa học sản xuất mỏ Bắc Giang (có trụ sở tại thôn Cầu Meo, xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn) lợi dụng việc được phép khai thác than đã xâm lấn sang phần đất của gia đình ông Diệp Văn Ba, thôn Cảnh, xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn. Sau khi bài báo đăng, đã có rất nhiều ý kiến bạn đọc phản ánh Công ty mỏ Bắc Giang còn tiến hành khai thác than lộ thiên không đúng như trong Giấy phép được cấp khai thác.
Ngày 15-1-2021, Sở Tại nguyên - Môi trường (TNMT) tỉnh Bắc Giang có Văn bản số 196/TNMT-TNKS báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang về kết quả kiểm tra, xác minh nội dung đơn kiến nghị của ông Diệp Văn Ba liên quan đến hoạt động khai thác than tại thôn Cảnh, xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn. Theo Văn bản số 196 của Sở TNMT thì việc phản ánh Công ty CP Khoa học và sản xuất mỏ Bắc Giang (Công ty mỏ Bắc Giang) khai thác than tại khu rừng thuộc thôn Cảnh, xã Nam Dương lấn sang phần đất của gia đình ông Diệp Văn Ba là có cơ sở. Văn bản số 196 nêu: “Yêu cầu Công ty mỏ Bắc Giang dừng ngay việc đào xúc đất, mở cửa lò Thượng khu vực tiếp giáp diện tích đất của ông Diệp Văn Ba; thực hiện thu mặt bằng khu vực đã mở cửa lò phần giáp ranh thửa đất của ông Ba đảm bảo an toàn, tránh gây sạt lở đất ảnh hưởng đến diện tích đất lâm nghiệp của ông Ba. Có trách nhiệm thỏa thuận, thống nhất bồi thường thiệt hại về đất, cây trồng đối với ông Ba do đào xúc đất, mở cửa lò gây sạt lở phần diện tích đất của hộ gia đình ông Diệp Văn Ba, thời gian hoàn thành trước ngày 30-1-2021”.
Theo tìm hiểu, được biết khu vực khai thác than hiện nay của Công ty mỏ Bắc Giang là khu khai thác than được UBND tỉnh Bắc Giang cấp phép khai thác cho Công ty CP Thiên Lâm Đạt (Công ty Thiên Lâm Đạt) từ tháng 3-2013. Năm 2019, Công ty Thiên Lâm Đạt bán lại khu mỏ cho Công ty mỏ Bắc Giang khai thác. Ngày 17-5-2019, UBND tỉnh Bắc Giang ban hành Quyết định số 304 cấp Giấy phép khai thác khoáng sản cho Công ty mỏ Bắc Giang khai thác than tại khu vực mỏ than Đông Nam Chũ, xã Nam Dương huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Trong đó có diện tích khai thác là 125,5ha, phương pháp khai thác hầm lò, công suất khai thác là 15.000 tấn/năm, thời hạn khai thác đến tháng 1-2024.
Mặc dù trong giấy phép khai thác than của Công ty mỏ Bắc Giang được UBND tỉnh Bắc Giang cấp phép ghi rõ là phương pháp khai thác hầm lò. Thế nhưng, theo ghi nhận của phóng viên tại khu vực khai thác than tại xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn thì Công ty mỏ Bắc Giang lại không thực hiện khai thác hầm lò theo quy định như trong giấy phép khai thác, mà doanh nghiệp này tiến hành đưa máy đào, máy xúc để khai thác than lộ thiên suốt ngày đêm. "Có rất nhiều hố sâu đến 20m, sâu hình lòng chảo, nhiều hố khai thác than xong còn được Công ty mỏ Bắc Giang lấp lại xóa dấu vết, nguy cơ sụt lún rất cao".
Ngày 29-1-2021, Phòng TNMT huyện Lục Ngạn tiến hành kiểm tra và lập biên bản tại khu vực khai thác than của Công ty mỏ Bắc Giang. Biên bản xác định: “Tại thời điểm bàn giao tháng 7-2019 từ Công ty Thiên Lâm Đạt, quanh khu vực bãi than đã có rãnh thoát nước đầy đủ. Lò số 2, mức dương 105 đã dừng hoạt động đến nay”.
Như vậy, Công ty mỏ Bắc Giang sau khi tiếp nhận mỏ than từ Công ty Thiên Lâm Đạt đã có hầm lò nhưng Công ty lại không khai thác theo phương pháp hầm lò mà ngang nhiên đi khai thác lộ thiên.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Trí Dũng - Trưởng phòng Khoáng sản Sở TNMT tỉnh Bắc Giang cho biết: Sở TNMT có tiếp nhận được đơn của ông Diệp Văn Ba và cũng đã tiến hành xác minh, sau đó, phía Sở đã có Văn bản số 196 báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang. “Còn nội dung mà phóng viên phản ánh Công ty mỏ Bắc Giang khai thác lộ thiên không đúng quy định ghi trong giấy phép khai thác, thì anh em vẫn chưa đi kiểm tra được. Khi nào kiểm tra xong, có kết quả sẽ trả lời sau…” - ông Dũng nói!
Thiết nghĩ, việc Công ty mỏ Bắc Giang khai thác than gây sụt lún đất của người dân và tự ý khai thác lộ thiên không đúng quy định ghi như trong giấy phép đã được UBND tỉnh Bắc Giang cấp năm 2019 là có thật. Đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang sớm có chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra xử lý nghiêm minh, tránh để “doanh nghiệp nhờn luật”!
Hoàng Thanh