Thoái hóa cột sống cổ biến chứng do chèn ép rễ thần kinh.

Thoái hóa đốt sống cổ là tình trạng viêm dày và lắng tụ canxi ở các dây chằng dọc cổ, làm hẹp các lỗ ra của các rễ thần kinh biểu hiện ra bằng các triệu chứng lâm sàng. Bệnh thường gặp ở người trung niên, đặc biệt ở người tuổi cao.

Nguyên nhân: Thoái hóa đốt sống cổ thường gặp ở người có công việc đòi hỏi phải ngồi lâu, cúi nhiều (lái xe, công tác văn phòng…), ngửa nhiều hoặc thường xuyên mang vác nặng trên đầu (đội vật nặng) hay ngồi nhiều giờ trước màn hình vi tính hoặc xem vô tuyến quá lâu… Các động tác này sẽ làm sai lệch cấu trúc bình thường của đốt sống cổ, làm biến đổi mô xương, dây chằng, cơ và dễ dẫn đến thoái hóa các mô cột sống hoặc hình thành các gai xương đốt sống. Ở người cao tuổi do ít vận động, nằm một tư thế, ăn uống thiếu chất làm cho vùng cổ và vùng gáy không được thường xuyên cử động hoặc khi nằm chỉ giữ nguyên một tư thế làm cho máu ít lưu thông, các tổ chức nuôi dưỡng kém. Ngoài ra còn có thể do tư thế ngủ (chỉ nằm một hoặc hai tư thế, dùng gối không phù hợp, không có thói quen chuyển mình…).

Triệu chứng: Người bệnh có các cảm giác đau, mỏi, buốt khó chịu ngay cả khi nghỉ ngơi, mọi cử động đều gây nên đau đớn, đồng thời các động tác vận động cổ bị vướng, nghe tiếng kêu lục cục khi quay, ngửa, cúi... và đau, thậm chí có thể thỉnh thoảng bị vẹo cổ. Cơn đau vùng cột sống cổ kéo dài từ gáy lan ra tai, cổ, ảnh hưởng tới tư thế đầu, cổ gây hiện tượng vẹo cổ, sái cổ. Cơn đau lan lên đầu, có thể nhức đầu ở vùng chẩm, vùng trán và có thể đau từ gáy lan xuống bả vai, cánh tay ở một bên hay ở cả hai bên, nhất là khi vận động. Trong một số ít trường hợp có thể bị mất cảm giác khéo léo của bàn tay, đôi khi cánh tay và bàn tay có thể bị tê, liệt (một bên hoặc cả hai bên).

Thoái hóa cột sống cổ nếu không được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời có thể sẽ gây nhiều biến chứng, đáng chú ý nhất là thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ gây chèn ép tủy sống có thể gây bại liệt một hoặc hai tay, rối loạn cảm giác tứ chi, rối loạn thực vật (đại tiểu tiện không tự chủ).

Phòng và trị bệnh: Khi thấy đau mỏi vai gáy cần được khám bệnh sớm để được chữa trị và tư vấn kịp thời. Nếu ở mức độ nhẹ, người cao tuổi cần nghỉ ngơi, thư giãn, kết hợp vật lý trị liệu an toàn dựa trên cơ sở khoa học (tránh vật lý trị liệu thô bạo, không đúng kỹ thuật làm cho bệnh thêm nặng) hoăc xoa bóp, châm cứu một cách bài bản. Bên cạnh đó cần dùng thuốc giảm đau, giãn cơ (uống, dán, thoa ngoài da), thuốc tăng cường thần kinh hoặc vitamin nhóm B. Tuy nhiên, cần có chỉ định của bác sĩ.

Để phòng bệnh, người cao tuổi tránh ngồi lâu một tư thế, những người lái xe, lái tàu, văn phòng nên có giải lao giữa giờ và tập động tác nhẹ nhàng như cúi xuống, ngẩng đầu lên, xoay cổ nhẹ (khi chưa bị thoái hóa cốt sống cổ). Với người tuổi cao không được vặn, lắc, bẻ cổ khi đã bị thoái hóa đốt sống cổ, đặc biệt là khi đã bị thoát vị đĩa đệm. Khi nằm ngủ, nghỉ, cần gối đầu với gối có độ cao vừa phải, khi ngủ nên thay đổi tư thế và thỉnh thoảng chuyển mình giúp máu lưu thông.

Thành An