Trước đó vào lúc 11 giờ 30 phút ngày 11-9-2015, nghe tiếng chuông cụ Hà Văn Tải cho người nhà ra mở cửa, có 2 người tuổi trung niên bước vào. Cụ vui vẻ mời 2 người ngồi uống nước. Vừa ngồi xuống thì một người bảo:
- Tỉnh cho chúng tôi khai thác đá ở lèn Vũ Kỳ. Vì ông có ý kiến mà mỏ đá này bị đình chỉ. Chúng tôi gửi tám mươi, chín mươi triệu đồng đây, ông nói với tỉnh để cho chúng tôi khai thác.
Cụ Tải thẳng thắn trả lời: - Mỏ đá Lèn Kỳ là một thẳng cảnh, một di tích văn hóa, các anh khai thác ở đây không được cán bộ và nhân dân địa phương đồng tình. Nhân dân rất bất bình. Nên tôi đề đạt theo nguyện vọng của cán bộ và nhân dân địa phương với tỉnh. Tôi không làm khác ý dân được. Các anh cầm tiền về, tôi không nhận, không có ý kiến với tỉnh theo yêu cầu của các anh.
Thế là một người hùng hổ đứng dậy định đánh cụ Tải. Cụ Tải bình tĩnh nói: - Tôi là một cụ già, anh đánh cứ đánh!
Thấy cụ Tải nói vậy, hai người cầm tiền ra về! Ra khỏi cổng, họ còn quay lại hăm dọa: Hãy coi chừng! Hãy coi chừng!
Trước tình hình nguy hiểm đến tính mạng, cụ Tải báo cáo với Công an TP. Vinh và Tỉnh ủy Nghệ An. Chiều ngày 11-9-2015, công an thành phố cho 2 người ở Phòng An ninh đến làm việc với cụ Tải. Ngày 14-9-2015, Tỉnh ủy Nghệ An có văn bản gửi UBND tỉnh, UBKT Tỉnh ủy và Công an tỉnh Nghệ An xem xét, làm rõ... Tuy nhiên, sau đó cụ Hà Văn Tải chờ mãi vẫn không có cơ quan nào hồi âm. Ngày 2-11-2015, cụ Tải có thư yêu cầu Thường trực Tỉnh ủy cho biết kết quả. Chờ gần 3 tháng không một cơ quan nào trả lời. Ngày 8-1-2016, cụ Tải có thư báo cáo đề nghị khẩn cấp lên Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An. Trong thư cụ kể lại diễn biến vụ việc và đề nghị cho biết những cán bộ cấp tỉnh có liên quan đến việc cấp giấy phép khai thác và nguyện vọng của người dân quê cụ yêu cầu làm rõ. Thế nhưng vụ việc đến nay đã 4 tháng trôi qua mà chưa có kết quả hồi âm. Cụ Tải đành thông tin cho báo chí.
Theo cụ Tải cho biết: Quê của cụ là xã Giai Lạc, huyện Yên Thành. Năm 1953, Giai Lạc chia thành 3 xã: Đồng Thành, Hậu Thành và Phúc Thành. Ở đây có núi Vũ Kỳ là một danh thắng. Núi có 9 ngọn như lá cờ bay, nhiều hang động rất đẹp, có hang dài hàng trăm mét. Hang lớn nhất chứa được hàng trăm người, trong đó có hang bạc, hang tiền, hang lúa. Nơi đây có chùa Thiên Tạo linh thiêng. Tiến sĩ Nguyễn Xuân Ôn đóng quân ở đây chống giặc Pháp thời Cần Vương và là nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Yên Thành. Trong cuộc chiến tranh chống Mỹ, các hang động núi Vũ Kỳ là nơi cất giấu vũ khí, trang bị của ta. Vũ Kỳ là môt danh thắng đẹp với nhiều di tích lịch sử. Nhưng năm 2000, UBND tỉnh Nghệ An cấp phép cho khai thác đá xây dựng. Đến năm 2009 thì 3,5/9 ngọn núi đẹp ở đây bị san phẳng. Nhân dân bức xúc trước một di tích cần phải tôn tạo, bảo vệ, lại bị tàn phá, nhất định con cháu đời sau sẽ oán trách.
Trước dư luận của nhân dân và báo chí vào cuộc, ngày 28-12-2013, UBND tỉnh có Công văn số 9377 giao Sở TNMT không tái cấp phép khai thác đá xây dựng ở núi Vũ Kỳ. Nhân dân rất hoan nghênh.
Tuy nhiên, không hiểu vì sao ngày 17-4-2015, UBND tỉnh lại có Quyết định số 1492 cấp phép khai thác cho Công ty TNHH Vũ Kỳ tại khu vực này với diện tích 2,96ha, trong thời gian 16 năm. Để bảo vệ một danh thắng đẹp ở quê hương, bảo vệ di tích giáo dục con cháu, bảo vệ mồ mả cha ông đã chôn cất ở đây nhiều đời, nhân hai xã Đồng Thành, Phúc Thành phản đối quyết liệt, gửi đơn lên các cơ quan chức năng và lãnh đạo huyện, tỉnh. HĐND xã Phúc Thành có văn bản gửi lên UBND tỉnh kiến nghị không thực hiện cấp phép khai thác đá xây dựng ở núi Vỹ Kỳ. Nhiều người dân chạy vào gặp cụ Tải-một người có uy tín với lãnh đạo tỉnh nhờ có ý kiến với tỉnh. Cụ trực tiếp điện thoại với lãnh đạo tỉnh, đề nghị cho dừng khai thác đá ở núi Vũ Kỳ.
Ngày 9-6-2015, UBND tỉnh Nghệ An có Công văn số 3744 tạm đình chỉ việc thực hiện các nội dung của Giấy phép số 1492 ngày 17-4-2015 đã được UBND tỉnh cấp cho Công ty TNHH khai thác đá Vũ Kỳ tại lèn Vũ Kỳ. Mặc dù tỉnh có Công văn nhưng Công ty TNHH Vũ Kỳ vẫn khởi động máy móc chuẩn bị nổ mìn. Dân phẫn nộ viết đơn thư gửi lên Tỉnh ủy, UBND tỉnh. Tiếp sau đó ngày 12-11-2015, UBND tỉnh có Công văn số 8310 tiếp tục tạm dừng khai thác đá xây dựng theo Giấp phép số 1492 được UBND tỉnh cấp cho Công ty TNHH Vũ Kỳ, khai thác tại lèn Vỹ Kỳ. Công ty TNHH Vũ Kỳ có trách nhiệm thực hiện nghiêm Công văn này.
Theo cụ Tải, Công ty TNHH Vũ Kỳ bị đình chỉ khai thác là nguyên nhân mà cụ bị hăm dọa, tống tiền. Sau khi cụ Tải bị hăm dọa, tống tiền nhiều người dân ở TP. Vinh, ở xã Đồng Thành, Phúc Thành rất bất bình yêu cầu cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An nhanh chóng điều tra, xử lý nghiêm những người vi phạm pháp luật.
Được biết, trong thư báo cáo và đề nghị khẩn cấp gửi Thường trực Tỉnh ủy Nghệ An, cụ Hà Văn Tải đã nêu rõ danh tính người hăm dọa, tống tiền. Nhưng rất buồn sự việc đến nay vẫn chưa có kết quả gì?... Báo CCB Việt Nam đề nghị các cơ quan chức năng và UBND tỉnh Nghệ An sớm vào cuộc xem xét giải quyết dứt điểm nội dung cụ Hà Văn Tải phản ánh.
Hải Hưng-Đồng Thị Hà