Báo cáo của Bộ Chính trị tại Hội nghị T.Ư 9, khóa X, tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 3 khóa VIII về chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã thẳng thắn chỉ ra: “Trình độ, năng lực, kiến thức về kinh tế thị trường, luật pháp, ngoại ngữ, khả năng quản lý nhà nước, quản lý xã hội của không ít cán bộ vẫn còn bất cập khả năng dự báo và định hướng sự phát triển vẫn còn yếu”. Như vậy, có thể thấy chất lượng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý đúng như ông Nguyễn Đình Quyền phản ánh, còn nhiều hạn chế, yếu kém.
Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng từng phát biểu tại cuộc họp Ban chỉ đạo Đề án đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức: Trong bộ máy chúng ta có tới 30% công chức không có cũng được, bởi họ làm việc theo kiểu sáng cắp ô đi, tối cắp về, không mang lại bất cứ thứ hiệu quả công việc nào. Những cán bộ năng lực yếu kém như thế thì việc chỉ biết cắp ô đi về là đương nhiên vì còn biết làm gì nữa hoặc có làm thì chỉ gây hại thêm. Những chỉ đạo điều hành của họ còn gây hại xã hội hơn nữa bởi những chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước thông qua họ trở nên sai lệch khiến cho dân mất lòng tin vào tính đúng đắn của chính sách.
Bác Hồ đã dạy: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Thực tế, mọi chủ trương chính sách đường lối của Đảng, Nhà nước cũng đều do cán bộ nghiên cứu, đề xuất và cũng chính cán bộ tổ chức, hướng dẫn nhân dân thực hiện. Vậy nếu trình độ cán bộ ngày càng đi xuống thì chắc hẳn tính phổ cập của chính sách cũng như việc thực hiện trong cuộc sống của những chính sách đó không đạt được hiệu quả như mong muốn.
Tình trạng năng lực của cán bộ yếu kém đã tồn tại nhiều năm nay. Thực tế không phải chúng ta chưa có tiêu chí để đánh giá về năng lực, trách nhiệm của đội ngũ công bộc của nhân dân, tuy nhiên có thể thấy, chúng ta chưa kiên quyết trong thực hiện. Cũng chính vì lẽ đó mà số cán bộ xếp vào diện trên vẫn "bình chân như vại", thậm chí còn được đề bạt, bổ nhiệm vào những vị trí có quyền quyết định việc ra và triển khai các quyết sách.
Năng lực cán bộ, rõ ràng trong thời điểm hiện tại là đáng báo động bởi những việc quan trọng như cơ cấu lại nền kinh tế; nâng cao chất lượng tăng trưởng; đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế… rồi thì đẩy mạnh cải cách hành chính; xây dựng một nền công vụ chuyên nghiệp, trách nhiệm, năng động… liệu có thể thực hiện hiệu quả không khi những con người như thế đảm đương trọng trách hoặc chỉ đạo thực hiện? Đã đến lúc cần xem xét đánh giá nghiêm túc và toàn diện về năng lực, trách nhiệm đội ngũ cán bộ hiện nay như Nghị quyết Đại hội XI của Đảng đã đề ra mục tiêu xây dựng đội ngũ cán bộ giai đoạn 2011-2020 là: “Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, có bản lĩnh chính trị, có năng lực, có tính chuyên nghiệp cao, tận tụy phục vụ nhân dân”.
Mai Anh