Chiến tranh đã lùi vào dĩ vãng, nhưng với chúng tôi, những người đã tham gia công cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, thì không sao quên được những hình ảnh mà mình đã trải qua.
Tôi đã từng tham gia 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972. Ở một thị xã nhỏ bé, mà mỗi ngày phải chịu hàng nghìn tấn bom đạn các loại của kẻ thù, có lúc cả đơn vị chỉ còn lại vài người nhưng vẫn chiến đấu đến cùng giữ chốt. Để đến khi đọc bài thơ “Chuyện bây giờ mới kể” của CCB Nguyễn Khoái (trong chiến tranh, ông là lính Trung đoàn 9, tham gia Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân - 1968 tại Huế) mới thấy chiến tranh không của riêng ai; giặc đến nhà đàn bà phải đánh... Đặc biệt cảm kích trước tinh thần dũng cảm của các em nữ sinh thành phố, vì độc lập tự do của Tổ quốc. Các em đã xuống đường biểu tình, đấu tranh đòi Mỹ phải rút về nước... Có cơ hội là các em buông bút lên đường cầm súng tham gia cách mạng; không sợ hy sinh, dấn thân vào gian khổ ác liệt. Đêm đêm luồn sâu vào vùng địch hậu, nắm bắt tình hình, tuyên truyền đồng bào giác ngộ, ủng hộ cách mạng, gùi gạo lên rừng nuôi quân… Và ngay cả khi đã hy sinh cũng làm cho kẻ thù phải khiếp sợ trước đội quân tóc dài ấy!
Cảm động khi được đọc bài thơ “Chuyện bây giờ mới kể”, tôi nhờ Báo CCB Việt Nam, giới thiệu cho mọi người cùng các bạn trẻ, chưa hiểu biết về chiến tranh, được sống trong hoà bình, mà cái giá các bậc tiền nhân phải trả; thông qua đó phần nào thấy được trách nhiệm của mỗi người hôm nay
Trịnh Bá Sướng
Chuyện bây giờ mới kể
Đến bờ sông cởi quần áo đội đầu
Để khô ráo khi vào vùng tranh chấp
Gạo cạn kiệt, lính đói quay, đói quắt
Sau Mậu Thân, kho bãi trống trơn rồi.
Các em chỉ mười tám, đôi mươi
Nhưng đã dạn dày với con đường lầy lội
Cứ lặng lẽ, trườn qua sông rất vội
Ở hai đầu, đồn địch bắn cầm canh.
Lần ấy các em không về,
Những cái chết thật thương tâm
Giặc phục kích ở hai đầu trận địa
Đạn xối xả dọc sông, pháo sáng từ bốn phía
Bao gạo ngoắc vai, xác nổi lập lờ.
Có em trôi đi, em nằm lại trên bờ
Giặc hốt hoảng với đội quân kỳ lạ
Không quần áo trên người, gạo trộn vào máu ứa
Các em nằm, mắt vẫn mở hồn nhiên.
Dưới đáy sông, hoá thành mộ không tên
Cũng chưa có sách báo nào kể lại
Rằng: Có những đội quân tóc thề con gái
Đi nghiêng đêm, chuyển sự sống lên rừng.
Các em ơi, mãi trinh trắng không chồng
Tan vào đất, các em thành tiên nữ
Dòng sông cứ trôi, thời gian bụi phủ
Ai đưa các em làm sáng khúc sông này.
Nguyễn Khoái