Chi khu Quận lỵ Thượng Đức xưa - nay trở thành khu Di tích lịch sử quốc gia chiến thắng Thượng Đức. Thượng Đức năm trên địa bàn xã Đại lãnh, huyện Đại Lộc, (tỉnh Quảng Nam), nơi gặp nhau của 2 con sông Côn với Vu Gia, thế dựa lưng vào dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, cách thành phố Đà Nẵng về phía Đông 45 km.

Cách đây 45 năm, Quân lực VNCH (quân địch) xác định, Thượng Đức là một vị thế chiến lược quan trọng nằm trên Quốc lộ 14 từ Đà Nẵng đi Thượng Đức lên Tây Nguyên, là cửa ngõ phía Tây bảo vệ Đà Nẵng. Theo đó, quân địch đã tập trung lực lượng, vũ khí mạnh, xây dựng lô cốt, hầm hào công sự chiến đấu kiên cố. Cậy vào địa hình hiểm trở với 3 bên núi rừng bao bọc, nên quân địch đã huyênh hoang, thách thức: “ khi nào sông Vu Gia chảy ngược” thì Việt cộng mới chiếm được Thượng Đức; Thượng Đức là cánh cửa Thép phía Tây Đà Nẵng “bất khả xâm phạm”. Ngang ngược hơn, sau Hiệp định Paris đã được ký kết ngày 27/01/1973, quân địch đã có hành động vi phạm hiệp định. Chỉ 2 giờ đồng hồ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, quân địch tổ chức càn quét các vùng Tây huyện Duy Xuyên, vùng B huyện Đại Lộc và các vùng giáp ranh giữa 2 bên. Trước tình hình đó, Quân Giải phóng tiến hành đáp trả bằng các trận chiến đấu tiêu diệt quân địch vi phạm hiệp định...

Chấp hành mệnh lệnh của Chỉ huy Chiến dịch “K711”, chỉ huy các Trung đoàn 66 (Sư đoàn 304); Trung đoàn 3 (Sư đoàn 324) và Mặt trận 44 Quảng Đà phối hợp chiến đấu đã hạ quyết tâm quyết tiêu diệt bằng được Quận lý Thượng Đức. Qua 3 đợt chiến đấu, bộ đội ta thực hành chiến thuật FE (rồng lửa) để phá cửa mở tiến công chiếm lĩnh trận địa, kết hợp với pháo binh bắn cấp tập vào trận địa địch; đồng thời nhiều khẩu pháo 85 ly được kéo lên đồi cao bắn trực tiện tiêu diệt từng lô cốt  của địch. Sức công phá và sức nóng kinh hoàng của đạn pháo làm cho bộ binh địch trong các công sự chịu đựng không nổi phải trồi lên tháo chạy toán loạn về hướng sông Vu Gia thoát thân và bị bắt sống hàng loạt.... Cửa Thép phía Tây Đà Nẵng đã bị phá toang, Thượng Đức được hoàn toàn giải phóng ngày 7/8/1974, giải phóng hàng nghìn dân quay về quê cũ trong niềm vui chiến thắng.

Kỷ niệm 45 năm ngày Chiến thắng Thượng Đức (7/8/1974 - 7/8/2019), Huyện ủy, UBND huyện Đại Lộc cùng với Ban Liên lạc Sư đoàn 304 và 324... long trọng tổ chức lễ kỷ niệm mừng ngày chiến thắng.

                                                                           Tin, ảnh: Nhân Mùi