Chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23/10/1961 - 23/10/2011), Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp với Quân chủng Hải quân tổ chức cuộc thi tìm hiểu “Huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển” nhằm tuyên truyền sâu rộng trong thế hệ trẻ và nhân dân cả nước về lịch sử, truyền thống anh hùng của quân và dân ta, của lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam, đặc biệt là sự đóng góp quan trọng của tuyến vận tải quân sự chiến lược “Đường Hồ Chí Minh trên biển”.
Cuộc thi đã nhanh chóng lan rộng khắp trong cả nước với sự tham gia đông đảo của các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên và cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang. Sau gần hai tháng phát động, Ban Tổ chức đã thu được 2.563.949 bài dự thi. Trong đó, một số đơn vị có số bài dự thi cao như: Hà Nội 456.127 bài, Quân chủng Hải quân: 41.688 (90% cán bộ, chiến sĩ của Quân chủng), Thanh Hóa: 359.068 bài, Thanh niên Quân đội: trên 300.000 bài, Thừa Thiên Huế: 123.269 bài, hay một số tỉnh miền núi điều kiện khó khăn nhưng có tỉ lệ bài dự thi cao như Tuyên Quang 47.163 bài, Đắc Lắc: 32.659 bài…
Xuất hiện một số tác giả ấn tượng như: Người dự thi cao tuổi nhất là cụ Trần Văn Trừng, 94 tuổi ở Hải Hậu, Nam Định; người dự thi nhỏ tuổi nhất là em Làu Giáng Hương lớp 2C trường tiểu học Quảng Lâm, Đầm Hà, Quảng Ninh và em Hà Lan Hương lớp 2D trường tiểu học Tô Hiệu, thành phố Hải Dương; bài dự thi của bác Nguyễn Đức Nguyên (52 tuổi, thương binh ¼, thương tật 91%) ở thị trấn Kinh Môn, Hải Dương.
Nhiều bài dự thi có sự đầu tư sâu về trí tuệ phần nội dung và cách trình bày sáng tạo với độ dày hàng nghìn trang, sưu tầm được nhiều tư liệu quý, thông tin lý giải, dẫn chứng phong phú, tranh ảnh minh họa sinh động. Đặc biệt, một số cá nhân, đơn vị đã trình bày nội dung bài dự thi trên các vật liệu dân gian, mika, giấy dó, chạm khắc gỗ... với nhiều kiểu dáng sinh động như: hình tượn con tàu không số; sa hình bản đồ đất liền và biển, đảo Việt Nam; cờ Tổ quốc; một số bài dự thi ứng dụng công nghệ số video clip, track âm thanh…
Bài dự thi có số lượng trang dày nhất là hơn 2.600 trang được chia thành 7 tập của nhóm tác giả Đoàn tàu không số, Học viện An ninh nhân dân; bài dự thi được viết bằng thư pháp trên khổ giấy A0 của Thượng úy Nguyễn Thành Trung, Trợ lý thanh niên Lữ 147 Hải quân; bài dự thi với mô hình lá cờ Tổ quốc được cài đặt các thiết bị điện tử để phát track âm thanh của Đoàn thanh niên Điện lực Hà Nội; nhiều bài dự thi được thiết kế thêm mô hình Tàu không số như mô hình tàu bằng tre, nứa của trường Đoàn Thị Điểm, Hà Nội dài 2,5m và cao 2m; mô hình tàu bằng chất liệu nhựa mềm dài hơn 1m của đồng chí Nguyễn Đức Tiến, Thành đoàn Hà Nội; mô hình tàu bằng hợp kim của đồng chí Nguyễn Minh Đức, Đoàn thanh niên Công an Thừa Thiên Huế; bài dự thi dày hàng trăm trang viết tay, trong đó có hàng chục trang vẽ tay minh họa lại các sự kiện nổi bật trong 14 năm hoạt động của Đoàn tàu không số của Nguyễn Thu Hằng, đoàn viên chi đoàn Vụ Khoa giáo văn xã, Văn phòng Chính phủ…
Vượt qua hàng triệu bài thi khác, Ban Tổ chức đã chấm và quyết định trao giải cho 68 tác phẩm dự thi xuất sắc nhất của cá nhân và các nhóm tác giả (gồm 01 Giải Đặc biệt, 2 Giải Nhất, 5 Giải Nhì, 10 Giải Ba và 50 Giải Khuyến khích); trao 02 Giải Nhất, 02 Giải Nhì, 3 Giải Ba và 10 Giải Khuyến khích cho các tập thể đơn vị đầu mối cấp tỉnh, thành Đoàn đã có thành tích trong tổ chức triển khai và thu hút được nhiều người tham gia
Nổi bật: Về cá nhân, 01 giải đặc biệt thuộc về tác giả Nguyễn Thu Hằng, sinh năm 1982, đoàn viên chi đoàn Vụ Khoa giáo Văn xã, Văn phòng Chính phủ; 02 giải nhất được trao cho nhóm “Đoàn tàu không số” - học viên thuộc Học viện An ninh và Thượng uý Đinh Trung Giáp, Hải đội 2, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh; Về tập thể, 02 giải nhất thuộc về tập thể cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu niên thành phố Hà Nội và tập thể cán bộ, chiến sĩ Quân chủng Hải quân.
Sự tham gia đông đảo của thế hệ trẻ và các tầng lớp nhân dân chính là hành động thiết thực thể hiện sự tri ân thế hệ cha anh đã chiến đấu, hy sinh vì độc lập tự do của tổ quốc và chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển.

A Hoàng