Đại tướng Võ Nguyên Giáp kiểm tra tuyến đường ống cung cấp xăng dầu cho Trường Sơn năm 1968

Sau khi tuyến đường ông xăng dầu Trường Sơn được thiết lập, Đại đội 4, Tiểu đoàn 668 bộ đội đường ống được phân công quản lý tuyến ống T10 và Kho K4, K5 trong hai hang đá ở bản Quần, bản Cọ thuộc tỉnh Khăm Muộn (Lào), với trữ lượng 600m3. Trung đội 1 chúng tôi ở trong hang đá Cọp Đen, trên sườn núi đá dốc đứng bên bờ sông Sê Băng Hiêng; thường xuyên bị máy bay địch đánh bom, núi trơ trọi như mỏ khai thác đá. Trong hang Cọp Đen, chúng tôi nằm ngủ bằng sạp tre kê ở các ngách hang, phải thắp đèn tự tạo bằng ông bơ để đốt xăng cả ngày lẫn đêm mới đủ ánh sáng…

Cuối năm 1970, Mỹ - ngụy chuẩn bị mở cuộc hành quân “Lam Sơn 719” đánh ra đường 9 - Nam Lào. Với Đoàn 559, chúng tập trung đánh phá đường 18, ngăn chặn trục vận chuyển quan trọng cho chiến trường. Ngày như đêm, địch tập trung các loại máy bay, B.52 rải thảm, cường kích “nắng bổ nhào, mưa tọa độ”, đêm thì cho AC.130 phát hiện đánh chặn ô tô… Bom đạn địch biến cả một vùng Pha Băng Nưa thành vùng chết, một màu xám xịt, không còn một ngọn cây. Đất đá bị nhào trộn, người đi qua đây đất bột ngập đến đầu gối.

Đường 18 men theo hẻm núi, một bên là sông Sê Băng Hiêng. Trên khúc cua này còn có đường ống xăng dầu đi qua. Ban chỉ huy Đại đội 4 gồm các anh Phố, Duyên, Bao, Thiều chỉ huy bộ đội bám trụ kiên cường, giành giật với địch từng phút từng giây để vận hành xăng dầu, bảo đảm cho chiến trường và Tuyến 559 hoạt động. Địch đánh bom chưa ngớt, cán bộ, chiến sĩ đã có mặt kiểm tra, sửa chữa tuyến ống. Nhiều lần máy bay đánh bom trúng tuyến ống, lửa bốc cháy, Tiểu đội trưởng Bùi Văn Ngân dũng cảm băng qua lửa đạn, cới áo lao vào dập lửa cứu tuyến ống. Trong trung đội 1 còn có anh Hà đã cùng đồng đội phá được 25 quả bom nổ chậm, bảo đảm an toàn cho tuyến ống.

Phát hiện được tuyến đường ống xăng dầu, địch tập trung đánh phá ác liệt suốt ngày đêm. Đường dây thông tin hữu tuyến bị đứt liên tục, liên lạc giữa Đại đội với Ban Chỉ huy Tiểu đoàn 668 bị mất. Tôi được điều lên hang K4 một thời gian  quay máy phát điện để anh Thương phụ trách máy 2W báo cáo tình hình vận hành xăng dầu vào kho. Có thời điểm cả tháng trời, đich đánh vỡ đường ống, xăng từ Kho K200 Cẩm Ly, Quảng Bình không bơm được vào kho K4, K5 (bể xăng trong hang đá).

Trước tình hình đó, bộ đội làm thêm hầm chữ A trên tuyến ống để trú ẩn, kịp thời sửa chữa; đồng thời đắp ụ đất lớn, làm ngụy trang chắn ngoài cửa hang. Địch lại cho máy bay F.105 bổ nhào, phóng bom la-de vào bên trong, làm sập một phần hang đá. Địch đánh tuyến ống chính, Đại đội tôi tổ chức làm tuyến ống phụ qua sông Sê Băng Hiêng; lấy ống hỏng ở tuyến chính làm tuyến ống nghi binh, đánh lừa máy bay địch. Ở đây cuộc đấu trí giữa kẻ địch lắm đạn bom, nhiều mưu ma chước quỷ với bộ đội đường ống Trường Sơn gan vàng dạ sắt, mưu trí sáng tạo. Chúng tôi nắm bắt được quy luật hoạt động của địch, biết dựa vào địa hình hang núi, hầm hào dày đặc, kiên cố để thực hiện nhiệm vụ, hạn chế thương vong, tổn thất. Nhưng địch đánh nhiều khi không sợ bằng sốt rét rừng. Sốt rét có thể làm mất sức chiến đấu của cả một đại đội; mà ở rừng lâu ngày, trong điều kiện thiếu thốn đủ bề, không anh nào không dính sốt rét.

Từ khi có tuyến đường ống vượt sông Sê Băng Hiêng, vận hành xăng dầu từ Kho K200 vào Kho K5 mới đạt kết quả trên 70%, đáp ứng yêu cầu cấp phát cho các xe xi-téc vận chuyển bảo đảm cho các binh trạm phía trước.

Một buổi sáng, cả Trung đội vừa thức giấc, anh Lệ (lính tổng động viên, đã cứng tuổi) thông báo đêm qua xe ta đưa hàng vào nhiều, địch đánh bom liên tục đường 18, tắc ở Ngã ba ông Huệ (nơi Binh trạm trưởng Binh trạm 9 - Nguyễn Huệ hy sinh khi đi kiểm tra tuyến). Cùng lúc chuông điện thoại của một đơn vị Công binh gần chỗ chúng tôi, báo đêm qua một con voi rừng trúng bom B.52 chết bên sườn núi cạnh bờ sông. Lập tức Trung đội cử hai anh mang ba lô, dao găm sang cùng công binh xẻ thịt voi về cải thiện. Thịt mang về được chia cho Trung đội 3 và Ban Chỉ huy đại đội. Sống giữa chiến trường, đã lâu không được một miếng thịt tươi, nay nhờ bom đạn địch sát sinh mà đơn vị được một bữa cải thiện thịt voi rừng, nên anh nào cũng nhớ mãi.

Trong chiến tranh đạn bom ác liệt, gian khổ hy sinh, thiếu thốn đủ bề, nhưng cán bộ, chiến sĩ Đại đội 4, Tiểu đoàn 668 bộ đội đường ống Trường Sơn vẫn vượt lên tất cả, trụ bám kiên cường trong hang Cọp Đen, trên trọng điểm Pha Băng Nưa, ngày đêm tham gia bảo đảm cho dòng xăng - dòng “máu trắng” từ hậu phương miền Bắc vào tiếp sức cho chiến trường.

Nguyễn Quốc Thanh