TRẦN ĐĂNG KHOA:**
**Thưa CCB Trần Văn Tự, không ít người cũng hỏi tôi như ông, thậm chí trong số đó có cả những “cây bút” phê bình văn học nữa đấy... Theo tôi thì người thực dụng ở đâu cũng có và thời nào cũng có, ngay ở ta cũng có đầy, chứ không phải chỉ có ở xã hội Tư bản. Có người không thích Paven Coorsaghin, nhưng không phải vì thế mà thần tượng của ông, của tôi và của nhiều người không còn thiêng với lớp trẻ.
Tôi không nghĩ là bạn đọc trẻ quay lưng lại với văn học Cách mạng và càng không bao giờ quay lưng lại với cách mạng. Họ chỉ thờ ơ với những cuốn sách dở mà thôi. Đây chỉ thuần tuý là chuyện thưởng thức nghệ thuật. Tác phẩm dở thì làm sao mà mê được. Còn tác phẩm hay thì dù thời thế có thay đổi thế nào, nó vẫn trường tồn. Đó là nhờ tài năng tuyệt vời của người sáng tạo nghệ thuật. Đônkiôte là anh chàng nửa điên, nửa khùng của xứ Tây Ban Nha. AQ là gã dở khôn dở dại của làng Mùi, Trung Quốc. Còn Chí Phèo thì là gã càn quấy, một con quỷ đội lốt người của làng Vũ Đại xứ Việt ta. Cả ba anh chàng này chẳng có đoàn thể nào kết nạp, cũng chẳng có giấy tờ, hộ chiếu, mà vẫn đi khắp thế giới, vượt qua mọi thời đại.
Ngược lại, có bao nhiêu người gọi là tốt, được bằng khen, giấy khen, được đắp bao nhung lụa, lại được giữ gìn bảo vệ cẩn trọng mà rồi vẫn cứ chết, mà lại chết đường chết chợ, chết trong nhà, trong xó bếp, chết im lắm, chẳng thấy kèn trống, cờ quạt gì.
Paven Coosaghin không phải là kẻ yểu mệnh, dù cuộc đời chàng cũng đã nhiều phen trải qua sóng gió. Cuối những năm Tám mươi thế kỷ trước, thế giới có nhiều biến động. Ngay cả những người bi quan nhất cũng chẳng có ai nghĩ Liên Xô, thành trì của CNXH lại có thể tan rã. Ấy vậy mà rồi, cái điều không ai tin được ấy lại xảy ra ngay trên chính quê hương của Cách mạng Tháng Mười.
Vào những ngày ảm đạm như thế, tôi tìm đến ngôi mộ Nhicôlai Ôctoroxki, tác giả cuốn tiểu thuyết "Thép đã tôi thế đấy". Thực tâm, tôi muốn biết người Nga, bạn đọc Nga, đặc biệt là giới trẻ Nga đối với ông như thế nào? Hình bóng Paven Corsaghin ra sao trong những tháng năm này?
Mộ Nhicôlai Ôctoroxki nằm sát chân tường thành vẫn chất đầy hoa tươi. Ngày nào đối với Nhicôlai cũng là ngày sinh nhật. Ông vẫn sống hơn những người đang sống. Mười năm sau tôi trở lại hoa vẫn chất đầy, không có gì thay đổi. Bão táp nào rồi cũng sẽ qua đi. Nhưng những gì tốt đẹp thì vẫn còn lại mãi... Tôi tin như vậy. Và quả đúng như vậy, gần đây, Paven Corsaghin đã thành nhân vật trung tâm của bộ phim truyền hình nhiều tập Trung Quốc "Thép đã tôi thế đấy".
Bộ phim này được khán giả Trung Quốc rất hâm mộ và cũng đã được phát trên truyền hình ta, được khán giả ta yêu thích như đã từng yêu thích những nhân vật trong các bộ phim lịch sử và dã sử của Trung Quốc. Thần tượng Paven, qua tài năng sáng tạo của nhà văn Nga Nhicoolai Ôxtôrotki không chỉ sống trong lòng giới trẻ Nga mà đã sống và sẽ còn sống mãi trong lòng bạn đọc toàn cầu...
Ông cứ nghiệm xem tôi nói có đúng không?
TĐK