Đau thần kinh tọa được biểu hiện bởi cảm giác đau dọc đường đi của thần kinh tọa: đau tại cột sống thắt lưng lan tới mặt đùi, mặt trước ngoài cẳng chân, mắt cá ngoài và tận ở các ngón chân. Đau thần kinh tọa là một bện rất phổ biến, thường gặp ở những người lao động chân tay, độ tuổi từ 30-60.
Nguyên nhân:
Nguyên nhân chính của bệnh là do thoát vị đĩa đệm vùng cột sống thắt lưng. Đĩa đệm nằm ở khe giữa hai đốt sống, có lớp vỏ sợi bọc nhân nhầy ở trung tâm. Nhờ tính đàn hồi, đĩa đệm làm nhiệm vụ “giảm xóc”, bảo vệ cột sống khỏi bị chấn thương, nếu có một lực tác động mạnh vào cột sống, nhất là sau động tác cúi xuống nâng vật nặng, nhân nhày có thể qua chỗ rách của địa đệm thoát vị ra ngoài chui vào ống sống gây chèn ép rễ thần kinh vùng cột sống thắt lưng, gây đau thần kinh tọa.
Ngoài ra yếu tố tâm lý hay làm việc trong tư thế xấu, gò bó, rung xóc, chấn thương, mang vác nặng ở tư thế sai, là yếu tố thuận lợi thúc đẩy xuât hiện tái phát của bệnh.
Nguyên nhân hiếm gặp hơn: viêm đĩa đệm đốt sống, tổn thương thân đốt sống, chấn thương, mang thai…
Triệu chứng:
Đau dưới nhiều kiểu khác nhau, đa số đau khởi phát từ từ. Các bệnh nhân hầu hết đã có một hay nhiều đợt đau thắt lưng trước đó. Đau là triệu chứng nổi bật, khởi đầu là đau thắt lưng vài giờ hoặc lan xuống mông, mặt sau đùi, kheo và cẳng bàn chân theo đường đi của dây thần kinh tọa. Có khi đau âm ỉ nhưng thường đau dữ dội, đau tăng khi ho, hắt hơi, cúi. Đau tăng về đêm, giảm khi nằm yên trên giường cứng, gối co lai. Có cảm giác kiến bò, tê cóng hoặc như kim châm tương ứng với vùng đau. Đau tới mức người bệnh phải vẹo về một bên để chống đau, cơ cạnh cột sống co cứng.
Tùy theo rễ thần kinh bị tổn thương, bệnh nhân có thể không nhấc được gót hay mũi chân. Dần dần xuất hiện teo cơ đùi, mông, cẳng chân tổn thương. 85% bệnh nhân đau thần kinh tọa một bên, 60% bị bên trái.
Khi bệnh nặng, người bệnh thấy chân tê bì, mất cảm giác không kiểm soát được tiểu tiện. Có trường hợp đau dữ đội khiến người bệnh phải nằm về phía đỡ đau và không thể động đậy.
BS.CK1 Huỳnh Duy Nhất