Đường biên giới Việt Nam Cam-pu-chia hiện tại dài khoảng 1.137km đi qua 10 tỉnh biên giới của Việt Nam là Kon Tum, Gia Lai, Đắc Lắc, Đắc Nông, Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang; tiếp giáp với 9 tỉnh biên giới của Cam-pu-chia là Rát-ta-na-ki-ri, Môn-đôn-ki-ri, Kông-pông-chàm, Ka-ra-chi-ê, Xvây-riêng, Prây-veng, Kan-đan, Ta-keo và Cam-pốt.

Ngay sau khi Hiệp ước bổ sung có hiệu lực thi hành (từ ngày 6-12-2005), Việt Nam và Cam-pu-chia đã phối hợp triển khai thực hiện các công việc. Ngày 22-12-2005, hai bên thông qua Kế hoạch tổng thể về phân giới cắm mốc trên thực địa từ tháng 9-2006 đến tháng 6-2008 và hoàn thiện hồ sơ văn bản, xây dựng Nghị định thư phân giới cắm mốc, hoàn thành vào cuối tháng 12-2008.

Bộ trưởng Ngoại giao hai nước đã ký, thỏa thuận về việc Chính phủ Việt Nam giúp Chính phủ Cam-pu-chia sản xuất mốc quốc giới. Hai bên đã thống nhất thành lập 4 bộ máy tổ chức ủy ban liên hợp, Tiểu ban kỹ thuật liên hợp, Nhóm chuyên gia kỹ thuật liên hợp, đội công tác liên hợp và thống nhất hàng loạt văn bản pháp lý - kỹ thuật phục vụ công tác phân giới cắm mốc và chi tiết hóa lộ trình công tác.

Ngày 27-9-2006, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Hun-xen đã cắt băng khánh thành tại Lễ khai trương cột mốc đầu tiên tại cửa khẩu Mộc Bài - Bà-vẹt và khởi động lại công việc phân giới cắm mốc toàn bộ đường biên giới đất liền Việt Nam - Cam-pu-chia.

Việc ký Hiệp ước bổ sung Hiệp ước hoạch định biên giới quốc gia năm 1985, đây là nền tảng của mối quan hệ gắn bó giữa hai nước và khẳng định quyết tâm thực hiện Hiệp ước nhằm biến đường biên giới Việt Nam - Cam-pu-chia trở thành “đường biên giới hòa bình, hữu nghị và hợp tác. Hai nước đã nhất trí và đẩy nhanh việc hoàn thành phân giới cắm mốc theo mục tiêu đã được thỏa thuận trong Hiệp ước bổ sung. Sự hợp tác giữa các tỉnh biên giới hai nước đã góp phần đưa quan hệ hợp tác giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu.

Trong những năm qua, các địa phương biên giới của hai nước đã tăng cường quan hệ đoàn kết hợp tác truyền thống gắn bó, góp phần đảm bảo an ninh vùng biên nhằm xây dựng đường biên giới hòa bình ổn định và phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển của các địa phương, khai thác được tiềm năng và thế mạnh sẵn có về đất đai, nguồn tài nguyên, nhân lực của mỗi bên.

Việt Nam khẳng định, chính sách nhất quán là quyết tâm xây dựng khuôn khổ quan hệ Việt Nam - Cam-pu-chia theo phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” mà lãnh đạo hai nước đã thống nhất trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau; không can thiệp vào công việc của nhau; không dùng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; không cho phép bất cứ lực lượng thù địch nào sử dụng lãnh thổ của mình để phá hoại hòa bình, an ninh và ổn định của nước kia; hợp tác bình đẳng cùng có lợi và giải quyết mọi vấn đề nảy sinh thông qua đàm phán hòa bình.

Thực tế cho thấy, mỗi cái mốc được cắm lên là tốn bao công sức của mọi người. Nơi nào phân giới cắm mốc được, nơi đó giao lưu kinh tế phát triển, quan hệ nhân dân hai nước nhộn nhịp hẳn lên và mang lại thịnh vượng cho vùng biên.

Vậy mà, hôm 25-10 vừa qua, ông Xam Rên-xi, Chủ tịch đảng Xam Rên-xi (SRP) của Cam-pu-chia đã tới khu vực đang phân giới cắm mốc giữa tỉnh Long An và tỉnh Xvây-riêng, nhổ 6 cọc dấu tạm thời xác định vị trí mốc 185 mang về Phnôm Pênh. Không chỉ vậy, ông Xam Rên-xi cũng đã có nhiều phát biểu vu cáo Việt Nam “chiếm đất của Cam-pu-chia thông qua việc phân giới cắm mốc”.

Cần khẳng định rằng, hành động của ông Xam Rên-xi nhổ cọc dấu vị trí mốc 185 trên biên giới Việt Nam- Cam-pu-chia là ngang ngược, phá hoại tài sản chung, vi phạm pháp luật của cả Cam-pu-chia và Việt Nam, vi phạm các hiệp ước, hiệp định và thỏa thuận giữa hai nước, ngăn cản và phá hoại tiến trình phân giới cắm mốc. Hiện nay, Việt Nam và Cam-pu-chia đang khẩn trương tiến hành công tác phân giới cắm mốc biên giới. Việc bảo vệ các cột mốc và cọc dấu trên thực địa là nghĩa vụ chung của chính phủ và nhân dân hai nước, phù hợp với các thoả thuận song phương và luật pháp quốc tế.

Các phát biểu vu cáo Việt Nam của Xam Rên-xi là thiếu hiểu biết, vô trách nhiệm, nhằm mục đích kích động hận thù, phá hoại mối quan hệ giữa Việt Nam và Cam-pu-chia.

Chính phủ Việt Nam lên án mạnh mẽ những hành động và phát biểu của ông Xam Rên-xi, đồng thời yêu cầu Chính phủ Cam-pu-chia có các biện pháp xử lý thích đáng những hành động phá hoại, bảo đảm cho công tác phân giới cắm mốc giữa Việt Nam và Cam-pu-chia tiến hành thuận lợi vì lợi ích chung của nhân dân hai nước.

Minh Thắng