Những ngày trước và sau tết, có dịp đến làng chiếu Định Yên đâu đâu cũng thấy người ta làm chiếu, nên làng nghề càng thêm tất bật. Định Yên có hơn 60% số hộ dân sống bằng nghề dệt chiếu, trong nhà đều có từ 2-3 khung dệt trở lên, sản xuất hằng ngày từ 5-10 chiếc chiếu các loại. Ở xã đã thành lập được 1 HTX và 3 tổ hợp sản xuất-tiêu thụ chiếu, giúp hàng nghìn lao động nhàn rỗi ở địa phương, những vùng lân cận có việc làm và thu nhập ổn định. Sản phẩm chiếu Định Yên có rất nhiều chủng loại, kích cỡ, mẫu mã: chiếu bông vuông hình con cờ, chiếu bông động phòng hoa chúc, chiếu Trà Niên, chiếu trắng, chiếu hoa văn, chiếu vẩy ốc… Từ nghề dệt chiếu, ở Định Yên không chỉ phát sinh ra chợ bán chiếu mà còn có chợ bán lát, chợ bán trân, bán cói trên sông rạch, để phục vụ nguyên vật liệu cho làng nghề dệt chiếu truyền thống ở địa phương, tạo nên không khí đông vui và nhộn nhịp, thu hút nhiều du khách đến tham quan, mua sắm và tìm hiểu khu độc đáo này…
Các cô thợ tuy rất bận nhưng nụ cười mến khách luôn nở trên môi. Bà Nguyễn Thị Ba, ấp An Lạc 2 có 4 đời làm nghề dệt chiếu và đã gắn bó với nghề này gần 50 năm kể: Chợ chiếu Định Yên vang danh cả nước bởi miền Tây có nhiều làng chiếu nhưng không nơi nào có cái cảnh họp chợ bán chiếu trong đêm. Khi sương đêm rơi, các thiếu nữ trong xóm rủ nhau vác mớ chiếu lên vai lội trên con đường đất ra bến sông Định Yên nhóm chợ. “Chiếu Định Yên nổi tiếng dày, bền, nằm vừa êm lại thoáng mát, giá phù hợp với túi tiền của người tiêu dùng nên thương lái các nơi đến mua rất đông. Một ngày thợ chiếu có thể dệt được từ 3-5 đôi. Tùy theo loại chiếu, chiếu trắng hay chiếu màu và độ dày hay mỏng, giá từ 90.000-120.000 đồng/đôi, mỗi tháng một người thu nhập khoảng 2 triệu đồng” - bà Ba nói.
Giờ đây, làng chiếu Định Yên, cảnh người ngồi đan chiếu không còn nhiều, thay vào đó là máy móc, công nghệ. Số lượng chiếu làm ra ngày một nhiều, sản phẩm mẫu mã đẹp, chất lượng so với dệt truyền thống không thua kém là mấy. Chị Phạm Thị Đang một người dệt chiếu tại ấp An Khương kể lại: “Trước đây, dù cố gắng hết sức thì 2 người thợ với 1 khung dệt, mỗi ngày làm được tối đa là 6 chiếc chiếu, thu nhập không cao. Hiện nay, 1 người thợ có thể điều khiển 1 máy dệt chiếu, mỗi ngày làm được hơn 10 chiếc, thu nhập được gần 200 ngàn đồng trở lên…”.
Để bảo tồn làng chiếu Định Yên theo hướng phát triển kinh tế thị trường, UBND tỉnh Đồng Tháp đã đầu tư hơn 6 tỷ đồng xây chợ chiếu khang trang vào năm 2011. Nhiều hợp tác xã, tổ sản xuất chiếu ở Định Yên, Định An hướng bà con theo kiểu kinh tế tập thể, tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm chiếu Định Yên được xuất khẩu với số lượng lớn nên lợi nhuận khá cao. Nếu năm 2006, toàn làng nghề chỉ sản xuất được khoảng 600 ngàn chiếc, thì với việc đưa máy dệt vào sản xuất, năm 2014 sản lượng của làng nghề đã vượt con số 1,3 triệu sản phẩm, doanh thu trên 150 tỷ đồng. Những kết quả từ công sức lao động cần mẫn đang làm đổi thay cuộc sống mỗi ngày của người dân nơi đây.
Bài và ảnh: Phương Nghi