Đại diện lãnh đạo tỉnh Nghệ An tặng hoa chúc mừng ban liên lạc Hải quân tại Nghệ An
Sáng ngày 5/8, tại TP.Vinh, tỉnh Nghệ An, ban liên lạc truyền thống Hải quân tại Nghệ An đã tổ chức lễ gặp mặt, kỷ niệm 60 đánh thắng trận đầu của lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam ( ngày 2 và 5/8/1964 – ngày 2&5/8/2024).
Ban liên lạc truyền thống Hải quân tại Nghệ An được thành lập vào tháng 8/2018, hiện có gần 300 thành viên đang hoạt động tập trung tại 7 ban liên lạc cấp các huyện, thành, thị. Trong năm 2023 đến nay các ban liên lạc tiếp tục tiếp nhận thêm 16 thành viên tham gia. Cuộc gặp mặt lần này với mục đích ôn lại truyền thống của lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam với chiến thắng trận đầu trong cuộc Kháng chiến chống Mỹ, cũng như củng cố lại lực lượng ban liên lạc, tri ân các gia đình thương binh, liệt sỹ trong lực lượng.
Ngày 31/7/1964, tàu khu trục Ma đốc mang số hiệu 731 thuộc biên đội xung kích 77 Hạm đội 7 của Mỹ xâm phạm vùng biển nước ta, cố tình khiêu khích quân và dân ta, nhằm tạo cớ để mở cuộc chiến tranh phá hoại Miền Bắc. Đêm 31/7 rạng ngày mùng 1/8, tàu Ma Đốc tiến sâu vào vùng biển Quảng Bình và ngày càng tiến vào gần bờ hơn, khi đi qua khu vực Đèo Ngang, Hòn Mát, Hòn Mê, Lạch Trường, hệ thống trang thiết bị điện tử trên tàu địch phát sóng, do thám mạng lưới bố phòng của ta. Thực hiện nhiệm vụ Bộ tư lệnh giao, chỉ huy Tiểu đoàn 135 tàu phóng lôi hạ quyết tâm chiến đấu và lệnh cho Phân đội 3 gồm 3 tàu 333, 336, 339 rời căn cứ đi làm nhiệm vụ chiến đấu. Đúng 14h 52 ngày 2/8, ra đa tàu Phóng lôi phát hiện tàu khu trục Ma Đốc. Tiểu đoàn trưởng Lê Duy Khoái hạ quyết tâm tiến công địch theo phương án, các chiến sĩ ra đa bám sát mục tiêu, các chiến sĩ ngư lôi và pháo thủ sẵn sàng phát hỏa. Cuộc chiến không cân sức giữa 3 tàu phóng lôi ta với tàu khu trục Ma đốc, cùng 4 máy bay được tăng cường đã diễn ra quyết liệt. Trận đánh kết thúc, tàu địch bị trúng đạn 14.5 ly một số thiết bị trên boong bị hư hỏng, tàu khu trục Ma Đốc của Mỹ đã bị đánh đuổi khỏi vùng biển Miền Bắc. Quân ta bắn rơi một máy bay, bắn bị thương một chiếc khác; 4 cán bộ chiến sĩ hy sinh, 6 đồng chí bị thương, 2 tàu 336 và 339 bị hỏng một số thiết bị trên boong và trong khoang. Đêm ngày 2/8, quân dân trên đảo Hòn Nẹ, Lạch Trường và Sầm Sơn (Thanh Hóa) tổ chức đón mừng cán bộ chiến sĩ Phân đội 3 chiến thắng trở về.
Sau sự kiện ngày 2/8, ngày 4/8/1964, chính quyền Mỹ dựng lên ‘Sự kiện Vịnh Bắc Bộ” vu cáo Hải quân Việt Nam cố ý tiến công tàu khu trục Mỹ ở vùng biển quốc tế, lấy cớ dùng lực lượng không quân mở cuộc tập kích lớn đánh phá các căn cứ quân sự dọc ven biển miền Bắc. Giặc Mỹ đã tổ chức cuộc tiến công với biệt danh “Mũi tên xuyên” đánh phá hầu hết các căn cứ của Hải quân ta trên suốt dải ven biển miền Bắc từ dọc cảng Sông Gianh (Quảng Bình) đến Bãi Cháy (Quảng Ninh). Từ trưa đến chiều ngày 5/8/1964, đế quốc Mỹ huy động 64 lần chiếc máy bay tiến công làm 3 đợt, mỗi đợt đánh phá 2 địa điểm gần như cùng một lúc, với ý định tiêu diệt lực lượng tàu thuyền chiến đấu của Hải quân ta.
Tại Nghệ An trong ngày hôm đó vùng biển Cửa Hội và thành phố Vinh lúc 12h20, Mỹ sử dụng 8 máy bay gồm các loại F8U, AD4, AD6, bay sát mặt biển từ Cửa Sót vào dãy núi Hồng Lĩnh thì vọt lên cao, rồi bổ nhào xuống ném bom vào khu vực kho xăng dầu thuộc thành phố Vinh. Tại trận đánh này lực lượng Phân đội 5 và Phân đổi 7 Tiểu đoàn 140 hải quân với tàu hải quân số hiệu T187, tàu đang làm nhiệm vụ trực sẳn sàng chiến đấu ở Cảng Nghi Phúc cùng với các lực lượng phối hợp dọc bờ biển, trên đảo Hòn Ngư, Hòn Mắt đã đánh địch quyết liệt. Trận đánh lực lượng vũ trang ta bắn rơi 2 máy bay Mỹ, trong đó tàu T187 bắn rơi tại chỗ một chiếc bảo vệ an toàn TP.Vinh. Trong hai trận đánh ngày 2 và 5/8/1964, lực lượng Hải quân ta và dân quân miền Bắc đã đánh tan chiến dịch “Mũi Tên Xuyên” của giặc Mỹ, bắn rơi 8 máy bay, bắn bị thương nhiều chiếc khác, bắn hư hỏng một số tàu chiến hải quân Mỹ và bắt sống một giặc lái máy bay Mỹ.
Ngày 7/ 8/1964, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tổ chức trọng thể lễ tuyên dương công trạng các đơn vị phòng không và hải quân đã lập công xuất sắc trong trận chiến đấu ngày 2 và 5/ 8/1964. Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự và khen ngợi: “Các chú đã lập được thành tích lớn trong các cuộc chiến đấu chống đế quốc Mỹ vừa qua. Các chú đã chiến đấu rất anh dũng, đã bắn rơi 8 máy bay mỹ và bắn hỏng 3 chiếc, các chú đã bắt sống phi công Mỹ, đánh đuổi tàu chiến Mỹ ra khỏi vùng biển nước ta. Như vậy là rất tốt”.
Trong những năm hoạt động BLL Hải quân tại Nghệ An đã hỗ trợ kinh phí xây dựng, sửa chữa nơi thờ cúng cho 5/11 liệt sĩ trên địa bàn Nghệ An hy sinh trong sự kiện ngày 2&5/8/1964, tổ chức thăm hỏi, động viên kịp thời 87 lượt thành viên có việc trong đời sống. BLL Hài quân tại Nghệ An cũng luôn thể hiện được “Phẩm chất bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sĩ Hải quân” trong điều kiện mới. Đã phối hợp với địa phương đến thăm tổ chức tuyên truyền về biển, đảo và truyền thống HQVN cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ.
Xuân Hòa